روانشناسی رنگ
ﭼﺮا رﻧﮓ داراي ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻛﺪاﻣﻨﺪ و ﭼﺮا رﻧﮓ ﺑﺮ ادراک و رﻓﺘﺎر ﻣﺎ ﺗأثیرﮔذار اﺳﺖ؟
ﺑﻪ راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺰرگ در زﻣﻴﻨﻪ رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ ﺧﻮش آﻣﺪﻳﺪ!
اﮔﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي رﻧﮓ ﻋﻼﻗﻪ دارﻳﺪ، از دﻳﺪن اﻳﻦ ﺟﺪول ﺻﺮف نظر ﻛﻨﻴﺪ.
در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ ﺑﺎ ﺟﺰﻳﻴﺎت ﻓﺮاوان ـ و ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ـ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ
ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻋﻤﺪه اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﺒﻪ ﻋﻠﻤﻲ)ﻳﻌﻨﻲ ﻳﺎوه ﮔﻮﻳﻲﻫﺎي رواﻳﻲ) ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺑﺮاي رﻓﻊ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ، ﻣﻦ ٥٠ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آﻛﺎدﻣﻴﻚ درﺑﺎره رﻧﮓ را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، و در ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺴﻴﺎري ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺟﺎﻟﺐ ـ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﻌﺘﺒﺮ ـ آﻧﻬﺎ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﺮدم.
اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ در ﺟﺪول ﺑﻌﺪ ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. دﻓﻌﻪ ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ رﻧﮓ را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ، از اﻳﻦ ﻧﻤﻮدار ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺧﻮد ﺑﻬﺮه ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ.
اﻣﺎ اﻳﻦ ﺟﺪول ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ. اداﻣﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺑﺨﺶ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ:
در ﻗﺴﻤﺖ ١: رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ، ﺷﻤﺎ از ﻋﻠﻢ و ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﭘﻴﺮاﻣﻮن رﻧﮓ آﮔﺎه ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ.
●ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎي ﻳﻚ رﻧﮓ ﻛﺪاﻣﻨﺪ؟
●ﭼﺮا ﻣﺎ رﻧﮓﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ را ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻴﻢ؟ ●ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻌﻀﻲ رﻧﮓﻫﺎ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ؟
●ﭼﺮا رﻧﮓﻫﺎ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ دارﻧﺪ؟
●ﻫﺮ رﻧﮓ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ؟
●ﭼﺮا رﻧﮓﻫﺎ ﻣﺎ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ؟
●ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﺎﻋﺚ »ﺧﻮب« ﺑﻮدن ﻳﻚ رﻧﮓ ﻣﻲﺷﻮد؟
اﻟﺒﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻋﻤﻠﻲ از اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺼﻮرت ﻓﻮري ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ. اﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺎﻳﻪ اي ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﻋﻤﻠﻲ دو ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ.
در ﻗﺴﻤﺖ ٢: ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ، ﺷﻤﺎ ﻣﻲآﻣﻮزﻳﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ از رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ در ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ. ﻫﺮﻳﻚ از ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺟﺪول ﺑﺎﻻ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﻳﻚ رﻧﮓ ﻣﻨﺎﺳﺐ را در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎي ﺧﺎص اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد، ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﺷﺮح داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
٢ـ١ـ ﺳﻄﺢ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ ٢ـ٢ـ ﻧﻮع ﭘﺮدازش
٢ـ٣ـ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﻓﺮوش
٢ـ٤ـ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﺮﻧﺪ
٢ـ٥ـ ﻫﺪف ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ
٢ـ٦ـ ﻧﻮع ﻣﺤﺼﻮل
٢ـ٧ـ ﻛﺎدرﺑﻨﺪي ﭘﻴﺎم
٢ـ٨ـ ﺟﻨﺴﻴﺖ
در ﺑﺨﺶ ٣: ﻗﺮاردادن ﻫﻤﻪ ﻣﻮارد ﻛﻨﺎر ﻫﻢ، ﺷﻤﺎ ﻳﺎد ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻃﻼﻋﺎت دو ﺑﺨﺶ ﻗﺒﻞ را ﻃﻲ ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ ادﻏﺎم ﻛﻨﻴﺪ.
٣ـ١ـ ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل
٣ـ٢ـ ﭼﻨﺪ رﻧﮓ را ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎبﻛﻨﻴﻢ؟
٣ـ٣ـ ﻛﺪام رﻧﮓﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﻨﺎﺳﺒﻨﺪ؟
٣ـ٤ـ ﻧﺤﻮه اﻧﺘﺨﺎب رﻧﮓ ﻣﻨﺎﺳﺐ
ﺑﺨﺶ ١: رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ
رﻧﮓ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻫﺴﺖ.
ﭼﺸﻤﺎن ﺧﻮد را ﺑﺎز ﻛﻨﻴﺪ. رﻧﮓﻫﺎي آﺑﻲ، ﻗﺮﻣﺰ، زرد و ﺳﺒﺰ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺷﻤﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ درﮔﻴﺮ رﻧﮓ ﻫﺴﺘﻴﻢ.
ﺣﺘﻤﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي درﺑﺎره ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﻓﺮا ﮔﻴﺮي وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، درﺳﺖ اﺳﺖ؟ اﻣﺎ در واﻗﻊ اﻳﻨﻄﻮر ﻧﻴﺴﺖ.
ﻧﻪ. واﻗﻌﺎ ﻧﻪ!
ﻣﻦ درﺑﺎره »رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ« در ﮔﻮﮔﻞ ﺳﺮچ ﻛﺮدم. ٢٤٨٠ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ. ﺑﺮﺧﻲ از آﻧﻬﺎ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدم.
ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺎﻻت درﺑﺎره رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ ﭼﻨﺪان ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻟﺒﺎس زﻳﺮ ﻣﺮداﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ!
ﺑﻌﺪ از ﺣﺬف ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت، اﻟﮕﻮﻳﻲ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ ﻛﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮات رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد. ﻣﻦ آن را اﻟﮕﻮي ﻛﻮﻟﻨﺪا ﻧﺎﻣﻴﺪم (در اﻳﻦ راه از ﺷﻴﻮه اي ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﻪ وار اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدم!).
ﻣﺪل ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ، ﺷﻴﻮه ارزﻳﺎﺑﻲ ﻳﻚ رﻧﮓ را ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﺪ. ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ا ﻛﻨﻮن ﻣﻔﻬﻮم اﻳﻦ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎ را درك ﻧﻜﻨﻴﺪ. اﻣﺎ ﻫﺮ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ و در اداﻣﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺨﺶ ١، ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﺑﺨﺶﻫﺎ را درك ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد.
ﻣوﻟﻔﻪﻫﺎي ﻳﻚ رﻧﮓ ﻛﺪاﻣﻨﺪ؟
ﺑﺮاي ﻓﻬﻤﻴﺪن اﺳﺎس و ﺑﻨﻴﺎن ﻣﺪل، ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺑﺼﺮي رﻧﮓ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ درك ﻛﻨﻴﺪ.
ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﻫﻤﻪ اﻳﻦ رﻧﮓﻫﺎ آﺑﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ:
اﻣﺎ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل رﻧﮓ آﻧﻬﺎ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ. ﭼﺮا؟
ﻃﺒﻖ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻮﻧﺴﻞ (ﻣﻮﻧﺴﻞ، ١٩١٢)، رﻧﮓﻫﺎ داراي ﺳﻪ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ:
● رﻧﮕﺪاﻧﻪ ●ﺗﻦ رﻧﮓ
●ﺷﺪت رﻧﮓ (ﻛﺮوﻣﺎ)
رﻧﮕﺪاﻧﻪ
اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻧﺎم ﻛﻠﻲ رﻧﮓ اﺳﺖ.
اﻏﻠﺐ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻋﻤﺪه ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد را ﺑﺮ روي رﻧﮕﺪاﻧﻪ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ. اﻣﺎ اﻳﻦ ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻴﺴﺖ. ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎ ﺣﺎ ﻛﻲ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ دو ﻣﺆﻟﻔﻪ ﺑﻌﺪي ﻧﻘﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮي در ﺗﺄﺛﻴﺮات ﻋﺎﻃﻔﻲ دارﻧﺪ (ﺳﻮك و اﻳﺮﺗﻞ، ٢٠٠٩)
٢ـ ﺗﻦ رﻧﮓ
ﺗﻦ رﻧﮓ ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﺳﻄﺢ روﺷﻨﺎﻳﻲ. اﻳﻨﻜﻪ رﻧﮓ ﭼﻘﺪر روﺷﻦ ﻳﺎ ﺗﻴﺮه اﺳﺖ؟ رﻧﮓﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺗﻦ رﻧﮓ ﭘﺎﻳﻴﻦ، ﺗﻴﺮه ﺗﺮﻧﺪ (ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺳﺎﻳﻪ دار ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد). رﻧﮓﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺗﻦ رﻧﮓ ﺑﺎﻻ، روﺷﻦ ﺗﺮﻧﺪ (ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﻪ رﻧﮓ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد).
٣ـ ﺷﺪت رﻧﮓ (ﻛﺮوﻣﺎ)
ﺷﺪت رﻧﮓ ﻣﻴﺰان اﺷﺒﺎع رﻧﮓ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ. اﻳﻨﻜﻪ رﻧﮓ ﭼﻘﺪر روﺷﻦ و زﻧﺪه اﺳﺖ. رﻧﮓﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻛﺮوﻣﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ رﻧﮓ و رو رﻓﺘﻪ ﻣﻲآﻳﻨﺪ.
رﻧﮓﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻛﺮوﻣﺎي ﺑﺎﻻ، زﻧﺪه ﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻨﺪ.
ﺑﺎز ﻫﻢ ﺗﺄ ﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺷﺪت رﻧﮓ ﻋﻤﺪﺗﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻧﮕﺪاﻧﻪ دارد ـ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﺎن ﻣﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ.
»ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮان ﺑﺮﻧﺪ در ﺟﻬﺖ اﻳﻨﻜﻪ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﻪ رﻧﮕﺪاﻧﻪﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻜﺮده و ﺗﻦ و ﺷﺪت رﻧﮓ را ﻫﻢ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻳﻚ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﺮﻧﺪ ﻣﻄﻠﻮب دﺳﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد.« (ﻻﺑﺮك، ٢٠١٠، ص. ٨١)
اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺗﻦ و ﺷﺪت ﻳﻚ رﻧﮓ را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻴﺪ، اﻏﻠﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري اﻳﻦ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎ را ﺑﻪ ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ:
ﭼﺮا ﺑﺮﺧﻲ رﻧﮓﻫﺎي ﺧﺎص را ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻴﻢ؟
در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن، آﺑﻲ »رﻧﮓ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ« اﻏﻠﺐ ﻣﺮدم اﺳﺖ (واﻟﺪز و ﻣﻬﺮاﺑﻴﺎن، ١٩٩٤). اﻣﺎ ﭼﺮا؟ و ﭼﺮا ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻣﺸﻜﻲ، ﺧﺎ ﻛﺴﺘﺮي ﻳﺎ ﻗﻬﻮه اي ﻣﻌﻤﻮل ﻧﻴﺴﺖ؟ اﻳﻦ ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت از ﻛﺠﺎ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ؟
ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺳﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ را در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺑﻴﺎن ﻛﺮده اﻧﺪ؟
●ﺑﻴﻮﻟﻮژي / ﺗﻜﺎﻣﻞ
●ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻟﮕﻮي ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ ●ﻧﻈﺮﻳﻪ ارزش اﻛﻮﻟﻮژﻳﻚ
١ـ ﺑﻴﻮﻟﻮژي / ﺗﻜﺎﻣﻞ
در اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت رﻧﮕﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻜﺎﻧﻴﺰمﻫﺎي ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ و ذاﺗﻲ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآﻳﻨﺪ ـ ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻜﺎﻣﻞ اﺳﺖ.
»ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪ اواﻳﻞ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺸﺮ ﺑﺎزﮔﺮدد، ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ اﻧﺴﺎن آﺑﻲ ﺗﻴﺮه را ﺑﺎ ﺷﺐ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻛﺮده و اﺣﺴﺎس اﻧﻔﻌﺎل ﻣﻲﻛﺮد، و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ زرد روﺷﻦ ﺑﺮاﻳﺶ ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ را ﺗﺪاﻋﻲ ﻛﺮده و ﺣﺲ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ در او ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآﻣﺪ « (ﮔﺮاﺳﻤﻦ و واﻳﺰﻧﺒﻠﻴﺖ، ١٩٩٩، ص. ٢)
ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدﻫﺎ رﻧﮓ آﺑﻲ را ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ اﻣﺎ زنﻫﺎ ﺻﻮرﺗﻲ را ﻣﻲﭘﺴﻨﺪﻧﺪ. ﻣﺤﻘﻘﺎن اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻌﺼﺐ ﺗﻜﺎﻣﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻳﻚ ذﻫﻦ ﺷﻜﺎرﭼﻲ ـ ﮔﺮدآورﻧﺪه ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ (ﻫﺮﻟﺒﺮت و ﻟﻴﻨﮓ، ٢٠٠٧).
در آن ﻫﻨﮕﺎم، زﻧﺎن ﺑﻪ ﺟﻤﻊ آوري ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮدﻧﺪ. آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻏﺬاﻳﻲ و ﻣﻴﻮهﻫﺎي زرد و ﻗﺮﻣﺰ را در ﻣﻴﺎن ﺷﺎخ و ﺑﺮگﻫﺎي ﺳﺒﺰ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ (رﮔﻦ و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠١). در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺮ ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت رﻧﮕﻲ زﻧﺎن ﻧﺴﻞ آﻳﻨﺪه ﻫﻢ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺖ.
» ﻣﺸﺎﻫﺪه رﻧﮓ، ﺑﻮﻳﮋه ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻃﻮل ﻣﻮجﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ، ﺑﺮاي ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮان (زﻧﺎن) ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﺎن ﻣﻨﺎﺑﻊ (ﻣﺮدان) از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده، و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﺗﻌﺼﺒﺎت ﺑﺼﺮي ﻣﻌﺎﺻﺮ و ﺗﺮﺟﻴﺢ اﺷﻴﺎء ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻴﺰ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار ﺷﺪه اﺳﺖ. « (اﻟﻜﺴﺎﻧﺪر، ٢٠٠٣، ص. ١١)
ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ، ﻣﻐﺰ زﻧﺎن ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﻇﺎﻳﻔﻲ ﻛﻪ ﻃﻲ ﻧﺴﻞﻫﺎ در زﻣﻴﻨﻪ ﺟﻤﻊ آوري ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻏﺬاﻳﻲ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ، ﺑﻪ رﻧﮓﻫﺎي ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻗﺮﻣﺰ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ.
ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ؟ اﺣﺘﻤﺎﻻ. ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻗﻄﻌﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲدر وا ﻛﻨﺶ ﺑﻪ رﻧﮓﻫﺎ اﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ (ﺑﻌﺪا ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻢ). اﻣﺎ در زﻣﻴﻨﻪ ي ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت رﻧﮕﻲ، دو ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺑﻌﺪي ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﻨﺪه ﺗﺮي دارﻧﺪ.
٢ـ ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻟﮕﻮي ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ
ﺟﻨﺴﻴﺖ ﻫﻢ ﺑﺮ ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت رﻧﮕﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار اﺳﺖ. ﭼﺮا؟ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻟﮕﻮي ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ: » وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻛﻮدﻛﺎن ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺧﻮد را ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، آﻧﮕﺎه ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺑﻮده و اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت را در ﻣﻔﻬﻮم در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ اي ﻛﻪ از ﺟﻨﺴﻴﺖ در
ذﻫﻦ دارﻧﺪ ادﻏﺎم ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.« (ﻟﻮﺑﻮ و دﻻﺋﻮس، ٢٠١١، ص. ٦٥٨).
وﻗﺘﻲ ﻛﻮدﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، ﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻠﻴﺸﻪﻫﺎي ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ ﻣﻲﭘﺮدازﻳﻢ:
●ﺑﻪ ﭘﺴﺮﻫﺎ ﻟﺒﺎس آﺑﻲ ﻣﻲﭘﻮﺷﺎﻧﻴﻢ.
●ﺑﻪ دﺧﺘﺮﻫﺎ ﻟﺒﺎس ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﻲﭘﻮﺷﺎﻧﻴﻢ.
ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻮدﻛﺎن اﻳﻦ رﻧﮓﻫﺎ را ﺑﺎ اﻟﮕﻮﻳﻲ ﻛﻪ از »ﻣﺮد« و »زن« در ﻧﻈﺮ دارﻧﺪ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﻮدك ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﺎ ﺟﻨﺴﻴﺘﺶ دارد، ﻣﺮدﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ رﻧﮓ آﺑﻲ و زنﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﮔﺮاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. در ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻛﻮدﻛﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺳﻨﻴﻦ ﻣﺘﻔﺎوت (ﺑﻴﻦ ٧ ﻣﺎﻫﻪ ﺗﺎ ٥ ﺳﺎﻟﻪ) را ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار دادﻧﺪ. آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺻﻮرﺗﻲ را ﻃﻲ زﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻧﺘﻴﺠﻪ؟ ﻫﺮﭼﻪ ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ، ﺟﺬب دﺧﺘﺮﻫﺎ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺻﻮرﺗﻲ ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﺘﻤﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ، و ﭘﺴﺮﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﺪاوﻣﺎ از رﻧﮓ ﺻﻮرﺗﻲ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ (ﻟﻮﺑﻮ و دﻻﺋﻮش، ٢٠١١). اﻳﻦ ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت ﺑﺎ ﻳﺎدﮔﻴﺮي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺟﻨﺴﻴﺖ، ﺗﻜﺎﻣﻞ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﺮد.
٣ـ ﻧﻈﺮﻳﻪ ارزش اﻛﻮﻟﻮژﻳﻚ
ﻧﻈﺮﻳﺎت ﻗﺒﻠﻲ ﺑﺮﺧﻲ از دﻻﻳﻞ ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت رﻧﮕﻲ را ﺷﺮح دادﻧﺪ. اﻣﺎ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه ﻣﺤﺪود ﺑﻮد.
ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﭼﺮا ﻣﺮدم ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از ﻳﻚ رﻧﮓ را ﻣﻲﭘﺴﻨﺪﻧﺪ، ﻣﺜﻼ آﺑﻲ روﺷﻦ ﻳﺎ آﺑﻲ ﺗﻴﺮه؟ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﺴﺒﺖ و ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻫﻤﻪ ﻣﺎ، ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﻳﻜﺴﺎن اﺳﺖ، آﻳﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت رﻧﮕﻲ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﻫﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ؟ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوتﻫﺎ از ﻛﺠﺎ ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲﺷﻮد؟
ﻧﻈﺮﻳﻪ ارزش اﻛﻮﻟﻮژﻳﻚ (EVT) ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ ﺗﻔﺎوتﻫﺎ را ﺷﺮح دﻫﺪ (ﭘﺎﻟﻤﺮ و اﺳﻜﻠﻮس، ٢٠١٠). ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ، ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت ﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻧﮕﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﻋﺎﻃﻔﻲ ﻣﺎن ﻃﻲ زﻣﺎن ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮد.
»ﻫﺮﭼﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي اﺷﻴﺎﺋﻲ ﺑﺎ رﻧﮕﻲ ﻣﻌﻴﻦ، ﻟﺬت ﺑﺨﺶ ﺗﺮ و ﻣﺜﺒﺖ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﻓﺮد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ رﻧﮓ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد. « (ﭘﺎﻟﻤﺮ و اﺳﻜﻠﻮس، ٢٠١٠، ص. ٨٨٧٨).
ﺷﺮﻃﻲ ﺳﺎزي ﻛﻼﺳﻴﻚ از اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ. در ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﺧﻮدﻛﺎرﻫﺎي رﻧﮕﻲ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ را در ﻛﻨﺎر ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ دﻟﻨﺸﻴﻦ و ﻧﺎﻣﻄﺒﻮع ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ. در ﭘﺎﻳﺎن ﺗﺠﺮﺑﻪ، ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻤﺎﻳﻞ داﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﻮدﻛﺎري را ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ دﻟﻨﺸﻴﻦ ﺟﻔﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺒﺮﻧﺪ (ﮔﻮرن، ١٩٨٢).
EVT ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ را ﻫﻢ ﺷﺮح دﻫﺪ. ﺑﺠﺎي ﻟﺒﺎس، ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺒﺎب ﺑﺎزي ﺑﻪ آن ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ:
●ﺑﻪ ﭘﺴﺮﻫﺎ اﺳﺒﺎب ﺑﺎزي آﺑﻲ ﻣﻲدﻫﻴﻢ.
●ﺑﻪ دﺧﺘﺮﻫﺎ اﺳﺒﺎب ﺑﺎزي ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﻲدﻫﻴﻢ.
از ﻫﻤﺎن دوران ﻛﻮدﻛﻲ، ﺑﭽﻪﻫﺎ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﺜﺒﺖ را ﻧﺎﺷﻲ از رﻧﮓ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﻣﺮدﻫﺎ اﺣﺴﺎس ﻣﺜﺒﺖ را ﺑﻪ رﻧﮓ آﺑﻲ، و زنﻫﺎ اﺣﺴﺎس ﻣﺜﺒﺖ را ﺑﻪ رﻧﮓ ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. اﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﺜﺒﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد، ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت رﻧﮕﻲ را ﺑﻪ آﻧﻬﺎ دﻳﻜﺘﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
رﻧﮓﻫﺎ ﻣﻌﻨﻲ ﺧﻮد را ﭼﻄﻮر ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآورﻧﺪ؟
ارزش ا ﻛﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮات اﺣﺴﺎﺳﻲ رﻧﮓ را ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﺪ. اﻣﺎ ﺑﺎر ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ رﻧﮓﻫﺎ ﭼﻄﻮر ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد؟ ﭼﺮا ﻣﺎ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ را ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎق و ﻋﺸﻖ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﻲداﻧﻴﻢ؟ و ﻳﺎ ﭼﺮا رﻧﮓ ﻣﺸﻜﻲ را ﺑﺎ ﻋﺰاداري ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ؟
ﭘﺎﺳﺦ در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﺪاﻋﻲ ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ (ﺑﻮﺋﺮ، ١٩٨١) ﻣﻐﺰ ﻣﺎ ﺣﺎوي ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﺪاﻋﻲ اﺳﺖ ـ ﻳﻌﻨﻲ ﺷﺒﻜﻪ اي ﻣﺘﺼﻞ از داﻧﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ.
در اﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ، ﻫﺮﻳﻚ از ﮔﺮهﻫﺎ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ واﺣﺪي از داﻧﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻣﺜﻼ:
●اﺣﺴﺎﺳﺎت (ﻣﺜﻞ ﺷﺎدي)
●ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﺣﺴﻲ (ﻣﺜﻞ ﺑﻮي اﻗﻴﺎﻧﻮس)
●ﻣﻌﻨﺎ و ﻣﻔﻬﻮم (ﻣﺜﻞ اﺻﻄﻼح »ﺳﺎﺣﻞ («
اﻳﻦ ﮔﺮهﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺸﺎﺑﻬﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻨﺸﺎن وﺟﻮد دارد، ﺑﻪ ﮔﺮهﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻣﺘﺼﻠﻨﺪ. ﻫﺮﭼﻪ ﺗﺸﺎﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﮔﺮهﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ، اﻳﻦ اﺗﺼﺎل ﻗﻮي ﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﮔﺮﻫﻲ ﻛﻪ در ﻣﻐﺰ ﺷﻤﺎ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ اﺳﺖ، ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﮔﺮهﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﺎﺷﺪ:
●ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ اﺗﺼﺎﻻت ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪﻧﺪ (ﻣﺜﻞ ﻻﺳﺘﻴﻚ، راﻧﻨﺪﮔﻲ، ﺟﺎده)
●ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺿﻌﻴﻒ ﺑﺎﺷﻨﺪ (ﻣﺜﻞ ﻗﻄﺎر، رادﻳﻮ، ﻓﻠﺰ)
در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﻲ، ﺷﻤﺎ ﺑﺼﻮرت ﻣﺪاوم در ﺣﺎل رﺷﺪ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﺪاﻋﻲ ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻴﺪ. ﺑﺎ ﻫﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺟﺪﻳﺪ، ١) ﮔﺮه ﺟﺪﻳﺪي ﺧﻠﻖ ﻣﻲﺷﻮد، ٢) اﺗﺼﺎﻻت ﺟﺪﻳﺪي ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮد، و ﻳﺎ ٣) اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻮﺟﻮد ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد.
ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻢ ﻋﺎﻟﻲ. اﻣﺎ اﻳﻨﻬﺎ ﭼﻪ رﺑﻄﻲ ﺑﻪ رﻧﮓ دارد؟ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻢ ﻛﻪ ﭘﺮﺳﻴﺪﻳﺪ.
ﻣﻐﺰ ﺷﻤﺎ ﺣﺎوي ﻳﻚ ﮔﺮه ﺑﺮاي ﻫﺮ رﻧﮓ اﺳﺖ. ﻫﺮ زﻣﺎن ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ رﻧﮓ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ، اﻳﻦ ﮔﺮه را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﻮد اﺻﻼح ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ.
ﻣﺜﻼ ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴﻦ آﺑﻲ رﻧﮓ ﺗﺼﺎدف ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ. اﺣﺘﻤﺎﻻ ﮔﺮه ذﻫﻨﻲ ﺷﻤﺎ درﺑﺎره رﻧﮓ آﺑﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ اﺻﻼح ﻣﻲﺷﻮد:
اﻳﻦ ﺗﻨﻈﻴﻤﺎت ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﺑﺼﻮرت ﻧﺎﺧﻮدآ ﮔﺎه اﻧﺠﺎم ﺷﻮد. ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل، ﺷﻤﺎ ﻣﻌﻨﻲ ﺟﺪﻳﺪي را ﺑﻪ رﻧﮓ آﺑﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺧﻮاﻫﻴﺪ داد.
اﻳﻦ ﺗﺪاﻋﻲ ﺟﺪﻳﺪ، ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ادرا ك و رﻓﺘﺎر ﺷﻤﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارد. ﭼﮕﻮﻧﻪ؟ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ را ﺑﻌﺪﺗﺮ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻴﻢ، ﭘﺲ آن را در ذﻫﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ.
ﭼﺮا رﻧﮓﻫﺎ داراي ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟
ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻳﻚ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻣﻌﻤﻮل را ﺑﺎزﺧﻮاﻧﻲ ﻛﻨﻴﻢ. درﺑﺎره ﻣﻌﺎﻧﻲ ﺧﺎص ﺑﺮﺧﻲ رﻧﮓﻫﺎ »اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻲ« زﻳﺎدي ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ.
ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل:
●آﺑﻲ رﻧﮓ آراﻣﺶ اﺳﺖ
●ﻗﻬﻮه اي رﻧﮕﻲ دﻧﻴﻮي اﺳﺖ. ●زرد رﻧﮓ ﺷﺎدي اﺳﺖ.
ﺑﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﺸﻮﻳﺪ ـ اﻳﻦ ﺗﺪاﻋﻲﻫﺎ ﺻﺤﻴﺢ ﻫﺴﺘﻨﺪ. در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮداﺧﺖ. اﻣﺎ رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺎدﮔﻲ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ.
رﻧﮓﻫﺎ ﻳﻚ ﻣﻌﻨﺎي ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ و ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﻧﺪارﻧﺪ. اﻓﺮاد ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ (و ﮔﺎه ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﻲ) را ﺑﻪ ﻳﻚ رﻧﮓ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻲدﻫﻨﺪ. اﻣﺎ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺗﺠﺮﺑﻪ
اﻓﺮاد ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺎ رﻧﮓ دارﻧﺪ و اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ رﻧﮓ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ:
ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ رﻧﮓﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺷﺨﺺ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ را ﺑﻮﺟﻮد ﺑﻴﺎورﻧﺪ:
ﺳﻴﺎه: ﺗﺪارك دﻫﻨﺪﮔﺎن ﻣﺮاﺳﻢ ﺗﺪﻓﻴﻦ ﺑﻴﻦ ﺳﻴﺎه و ﻋﺰاداري ارﺗﺒﺎط و ﺗﺪاﻋﻲ ﻗﻮي ﺗﺮي ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ا ﮔﺮ آﻧﻬﺎ رﻧﮓ ﺳﻴﺎه را در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﻫﻢ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ، ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺣﺲ ﻣﺮگ و ﻧﺎراﺣﺘﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد.
زرد: ﺳﺮاﻳﺪارﻫﺎ ﺗﺪاﻋﻲ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي ﻣﻴﺎن رﻧﮓ زرد و ادرار ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآورﻧﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ا ﮔﺮ اﻳﻦ رﻧﮓ را در زﻣﻴﻨﻪ اي دﻳﮕﺮ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ، اﺣﺴﺎس اﻧﺰﺟﺎر در آﻧﻬﺎ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ.
ﺳﻔﻴﺪ: اﺳﻜﻲ ﺑﺎزﻫﺎ ارﺗﺒﺎط ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي ﻣﻴﺎن رﻧﮓ ﺳﻔﻴﺪ و ﻫﻴﺠﺎن اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻳﻦ اﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ.
ﺣﺘﻲ اﮔﺮ اﻏﻠﺐ اﻓﺮاد ﺗﺪاﻋﻲ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، اﻣﺎ ﺷﺪت اﻳﻦ ﺗﺪاﻋﻲ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻓﺮد ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد.
ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻗﺒﻞ از اﻧﺘﺨﺎب رﻧﮓ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ، ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻫﺪف ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ. آﻳﺎ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﻣﺪاوﻣﻲﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺧﺎﺻﻲ دارﻧﺪ؟ ا ﮔﺮ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ، اﻳﻦ ﺗﺪاﻋﻲ ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻣﻨﻔﻲ؟
ﻓﺮﻫﻨﮓ
ﻣﻌﺎﻧﻲ از ﻧﻈﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻨﺪ. ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل، در ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎي ﻏﺮﺑﻲ، رﻧﮓ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ ا ﻛﺜﺮ ﻣﺮدم، آﺑﻲ اﺳﺖ (واﻟﺪز و ﻣﺤﺮاﺑﻴﺎن، ١٩٩٤). اﻣﺎ در ﺷﺮق آﺳﻴﺎ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ. در واﻗﻊ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺑﺮﻋﻜﺲ آن اﺳﺖ:
» رﻧﮓ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎ ﻳﻌﻨﻲ آﺑﻲ، در ﺷﺮق آﺳﻴﺎ ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ رﻧﮓ ﺳﺮد در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﺪاﻋﻲ ﺷﺮارت و رﻓﺘﺎر ﺷﺮوراﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮد. « (اﺷﻤﻴﺖ، ١٩٩٥، ص. ٣٣) در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺗﻤﺎﻣﻲﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داد (ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ازدﻳﺪﮔﺎه ﻏﺮﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻧﻲ رﻧﮕﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮداﺧﺖ).
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، ا ﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ در ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ رﺷﺪ ﻛﻨﻴﺪ، ﭘﻴﺶ از اﻳﻨﻜﻪ: ١) ﻣﺤﺼﻮل ﺧﻮد را ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﻨﻴﺪ، ٢) ﻛﻤﭙﻴﻦﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ را ﺑﺎ ﻫﺪﻓﮕﺬاري ﻗﻮﻣﻴﺖﻫﺎي ﺧﺎص اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ، ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ درﺑﺎره رﻧﮓﻫﺎ ﺧﻮاﻫﻴﺪ داﺷﺖ. ﺑﺮﺧﻲ رﻧﮓﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در آن ﻓﺮﻫﻨﮓ داراي ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
زﻣﻴﻨﻪ
ﺳﻮم اﻳﻨﻜﻪ رﻧﮓﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻨﻪ اي ﻛﻪ در آن ﻗﺮار دارﻧﺪ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ. » زﻣﻴﻨﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﮔﺮهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﺷﺒﻜﻪ ﺗﺪاﻋﻲ ﻓﻌﺎل ﺷﻮﻧﺪ ﻣﺜﻼ ﻳﻚ وﺳﻴﻠﻪ ﻛﺎرﺑﺮدي در آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ا ﮔﺮ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻣﺸﻜﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻋﺰاداري را ﺗﺪاﻋﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ، ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻇﺮﻓﺸﻮﻳﻲ ﻫﻴﭻ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺳﻚ ﺗﺸﻴﻴﻊ ﺟﻨﺎزه ﻧﺪارد. « (ﻻﺑﺮك، ٢٠٢٠، ص. ٢٠) رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﻧﻤﻮﻧﻪ دﻳﮕﺮي اﺳﺖ. در زﻣﻴﻨﻪ دوﺳﺘﻲ و ﻋﺸﻖ، ﻗﺮﻣﺰ اﺣﺴﺎس ﺷﻮر و ﺟﺬاﺑﻴﺖ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ زﻧﺎن در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي دوﺳﺖ ﻳﺎﺑﻲ ﻣﺮدﻫﺎﻳﻲ راﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻟﺒﺎس ﻗﺮﻣﺰ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ (اﻟﻴﻮت و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠١٠).
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، ﻗﺮﻣﺰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺟﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﻌﻨﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. در زﻣﻴﻨﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﺳﺌﻮاﻻت، ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺎ ﻋﺪم ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﻲﺷﻮد ـ ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻲ از آن ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻜﺮر از ﺧﻮدﻛﺎر ﻗﺮﻣﺰ در ﻧﻤﺮه دادن اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺑﻌﺪ از ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌﺮض رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ در ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﺳﺌﻮاﻻت (ﻣﺜﻼ ﺗﺴﺖﻫﺎي ﺿﺮﻳﺐ ﻫﻮش) ﺿﻌﻴﻒ ﺗﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ (اﻟﻴﻮت و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠٧).
ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﻓﺮﻫﻨﮓ و زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺧﻲ از ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻳﻚ رﻧﮓ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. اﻣﺎ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻔﺎوت، ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ را دارا ﻫﺴﺘﻨﺪ. درﺑﺎره اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻧﻲ در اداﻣﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد.
ﻫﺮ رﻧﮓ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ؟
ﭼﻨﺪ ﭘﺎراﮔﺮاف ﺑﻌﺪ، ﻧﻤﻮدار ﻣﻌﺎﻧﻲ رﻧﮓﻫﺎ را اراﺋﻪ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد. اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﮔﺮدآوري ﺷﺪه اﺳﺖ.
اﻣﺎ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻧﻲ را ﺑﺪﺳﺖ آورده اﻧﺪ؟
در اﻏﻠﺐ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت، ﻣﺤﻘﻘﺎن از ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﻧﺪ ﻛﻪ رﻧﮓﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ را در اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ. ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل، ﻻﺑﺮك (٢٠١٠) ﻟﻮﮔﻮﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت را ﺑﻪ ﺣﺎﺿﺮﻳﻦ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮد. ﺳﭙﺲ از آﻧﻬﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻋﻼﻳﻖ، اﻳﻦ ﻟﻮﮔﻮﻫﺎ را ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺗﻤﺎﻣﻲاﻳﻦ ﺻﻔﺎت ﺑﺎ روشﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪه‌اﻧﺪ. از اﻳﻦ رو اﻣﻴﺪوارم اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻧﻲ دﻗﻴﻖ ﺗﺮ از ﻫﺮ ﺗﻔﺴﻴﺮي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺎي دﻳﮕﺮ ﭘﻴﺪا ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد.
ﻣﻦ از ﺑﻴﺎن ﻧﻘﻞ ﻗﻮلﻫﺎي ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ اﺟﺘﻨﺎب ﻛﺮده ام. اﻣﺎ ا ﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت آ ﻛﺎدﻣﻴﻚ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﺪول را ﺑﺼﻮرت ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻨﻴﺪ، ﺑﻪ ﺟﺪول ٣ـ٢ در ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻻﺑﺮك (٢٠١٠) ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ.
اﺑﺘﺪا در ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻢ ﻛﻞ آن را ﺟﺪول را اراﺋﻪ ﻛﻨﻢ، اﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪي ﺑﺮ روي آن ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ.
در اﻏﻠﺐ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺮ اﻫﻤﻴﺖ رﻧﮕﺪاﻧﻪ ﺗﺄ ﻛﻴﺪ ﺷﺪه، اﻣﺎ از ﺗﻦ و ﺷﺪت رﻧﮓ ﻏﻔﻠﺖ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ. ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺘﺮ ﮔﻔﺘﻢ، در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﺗﻦ و ﺷﺪت رﻧﮓ اﺛﺮات ﻗﻮي ﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻧﮕﺪاﻧﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ:
- روﺷﻨﺎﻳﻲ و اﺷﺒﺎع رﻧﮓ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻧﮕﺪاﻧﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮات ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮ اﺣﺴﺎﺳﺎت
ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ آزﻣﺎﻳﺸﺎت اوﻟﻴﻪ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﺮ روي ﺧﻮد رﻧﮓ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺠﺪد ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ.« (راﻳﺪر، ٢٠٠٩، ص. ٧) ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺼﻮرت ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﺟﺪول اﻋﺘﻤﺎد ﻧﻜﻨﻴﺪ. در ﻋﻮض ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ
از ﭘﻴﺸﻨﻬﺎداﺗﻲ ﻛﻪ ﻃﻲ دو ﺑﺨﺶ آﺗﻲ در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮتن و ﺷﺪت رﻧﮓ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت دﻗﻴﻖ ﺗﺮي را اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﭼﺮا رﻧﮓ ﻣﺎ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ؟
ﻣﺎ ﻣﻲداﻧﻴﻢ رﻧﮓﻫﺎ داراي ﻣﻌﺎﻧﻲ ﺧﺎﺻﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ، اﻣﺎ ﭼﺮا (و ﭼﮕﻮﻧﻪ) رﻧﮓ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ادرا ك و رﻓﺘﺎر ﻣﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ؟
ﻃﺒﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺮاوﻟﻲ (١٩٩٣)، رﻧﮓ ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد دو وا ﻛﻨﺶ ﻣﻲﺷﻮد:
●وا ﻛﻨﺶ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ ●وا ﻛﻨﺶ ارزﺷﻴﺎﺑﻲ
١ـ وا ﻛﻨﺶ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ
ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ ﻳﻚ وﺿﻌﻴﺖ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ آدرﻧﺎﻟﻴﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮ، ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد. در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺷﻤﺎ اﺣﺴﺎس ﻓﻌﺎل ﺑﻮدن ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد.
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺘﻌﺪد ﻧﺸﺎن داده ﻛﻪ رﻧﮓﻫﺎي ﮔﺮم، ﺣﺲ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﻨﺪ. ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﻛﺮاوﻟﻲ (١٩٩٣) راﺑﻄﻪ U ﺷﻜﻞ ﻣﻴﺎن ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ و ﻃﻮل ﻣﻮج رﻧﮕﻲ را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد:
وﻗﺘﻲ در ﻣﻌﺮض رﻧﮓﻫﺎي ﮔﺮم ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﺪ (ﻣﺜﻼ ﻗﺮﻣﺰ ﻳﺎ ﻧﺎرﻧﺠﻲ)، ﻳﻚ وا ﻛﻨﺶ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﻓﻮري را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد. آدرﻧﺎﻟﻴﻦ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻛﺮده، ﻓﺸﺎر ﺧﻮﻧﺘﺎن ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ و اﺣﺴﺎس ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺷﺪﮔﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ.
ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ، ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻛﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ، ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﺮده ﻳﺎ آﺳﻴﺐ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ. در اداﻣﻪ درﺑﺎره اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺻﺤﺒﺖ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد.
٢ـ وا ﻛﻨﺶ ارزﺷﻴﺎﺑﻰ
در ﻛﻨﺎر ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ، وا ﻛﻨﺶ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد، ارزﺷﻴﺎﺑﻲ اﺳﺖ: آﻳﺎ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻤﺎ از رﻧﮓ را »دوﺳﺖ دارﻧﺪ«؟
ﻛﺮاوﻟﻲ (١٩٩٣) راﺑﻄﻪ ﺧﻄﻲ و ﻣﺜﺒﺘﻲ ﻣﻴﺎن ارزﻳﺎﺑﻲ و ﻃﻮل ﻣﻮج رﻧﮕﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد. ﻣﺮدم ﻋﻤﺪﺗﺎ رﻧﮓﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻃﻮل ﻣﻮج ﻛﻮﺗﺎه ﺗﺮ را ﺑﻴﺸﺘﺮ دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ. ﺣﺎل ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ را ﺑﺎ ﻧﻤﻮدار ﻗﺒﻠﻲ ادﻏﺎم ﻛﻨﻴﻢ.
اﻣﺎ ﺣﺎﻻ ﻳﻚ ﺳﺌﻮال ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ: ﭼﺮا رﻧﮓﻫﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ وا ﻛﻨﺶ ارزﺷﻴﺎﺑﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ؟ ﭘﺎﺳﺦ، ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﺪاﻋﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد.
زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﻣﻌﺮض ﻳﻚ رﻧﮓ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﺪ، ﮔﺮه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن رﻧﮓ ﻓﻌﺎل ﻣﻲﺷﻮد.
ﺑﺎ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن اﻳﻦ ﮔﺮه، ﮔﺮهﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ آن ﻫﻢ ﻓﻌﺎل ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ (ﻛﺎﻟﻴﻨﺰ و ﻟﻮﻓﺘﻮس، ١٩٧٥).
وﻗﺘﻲ ﮔﺮهﻫﺎي اﻃﺮاف ﻓﻌﺎل ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، ﺗﻤﺎﻣﻲاﻳﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ادرا ﻛﻲ ﺑﺼﻮرت ﻣﻮﻗﺖ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ.
ﺣﺎﻻ اﻳﻦ ﺑﻴﻨﺶ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻧﮓ اﻋﻤﺎل ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ: در اﺑﺘﺪاي ﻣﻘﺎﻟﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﺮدان ﭘﻴﺮاﻫﻨﻲ ﺑﺎ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﺑﭙﻮﺷﻨﺪ از ﺳﻮي زﻧﺎن ﺟﺬاب ﺗﺮ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ (اﻟﻴﻮت و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠١٠). اﻣﺎ ﭼﺮا اﻳﻦ اﺗﻔﺎق رخ ﻣﻲدﻫﺪ؟ دو ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم در اﻳﻦ راه ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ.
ﻧﺨﺴﺖ، وﻗﺘﻲ زﻧﺎن ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞﻫﺎي ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي دوﺳﺖ ﻳﺎﺑﻲ را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ، ﮔﺮه ذﻫﻨﻲ آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎق و ﺷﻮر اﺳﺖ ﻓﻌﺎل ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﺎ اداﻣﻪ و ﮔﺴﺘﺮش اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ، ﺗﻤﺎﻣﻲﮔﺮهﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ و ﻣﺘﺼﻞ ﻧﻴﺰ ﻓﻌﺎل ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ، از ﺟﻤﻠﻪ ﮔﺮه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ.
ﺣﺎﻻ درك ﻧﻤﻮدار ﺳﺎده ﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد. در واﻗﻌﻴﺖ، ﺗﻤﺎﻣﻲاﻳﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻌﻀﻲ از ﮔﺮهﻫﺎ ﺗﺪاﻋﻲ ﻛﻨﻨﺪه رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﺑﻮده (ﻣﺜﻼ ﮔﻞ رز، ﻗﻠﺐ، روز وﻟﻨﺘﺎﻳﻦ) و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﻳﺖ و ﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﺑﻴﺸﺘﺮ رﻧﮓ »ﻗﺮﻣﺰ« ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ.
ﺑﺎ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﮔﺮه »ﻗﺮﻣﺰ«، زﻧﺎن ﺑﺼﻮرت ﻣﻮﻗﺖ، ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ و آﺳﺎﻧﺘﺮ ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و درك ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. و اﻳﻦ ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪ ﻛﻠﻴﺪي اﺳﺖ.
اﮔﺮ زن، ﻣﺮدي ﺑﺎ ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﻗﺮﻣﺰ را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻨﺪ، اﻣﻜﺎن ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﺼﻮرت ﺳﺎده ﺗﺮ ﺑﺮاي او وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.
اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺴﻠﻂ در ﭘﺮدازش، اﺣﺴﺎس ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪي در ﻣﻐﺰ ﻓﺮد ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺑﺎ اﻳﺠﺎد اﻳﻦ اﺣﺴﺎس در ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ، ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺮد ﺟﺬاﺑﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد (ﺑﻪ آﻟﺘﺮ و اوﭘﻨﻬﺎﻳﻤﺮ، ٢٠٠٩ رﺟﻮع ﻛﻨﻴﺪ).
ﭘﺲ اﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻜﻲ از ﻣﻜﺎﻧﻴﺰمﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﺎﺷﺪ. اﻣﺎ اﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺼﻮرت ﻣﻌﻜﻮس ﻫﻢ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.
اﮔﺮ زﻧﺎن در ﻣﻌﺮض رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ، ﻓﻌﺎل ﺳﺎزي در ﮔﺮهﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﮔﺴﺘﺮش ﭘﻴﺪا ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ـ از ﺟﻤﻠﻪ ﮔﺮه ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺷﻮر و اﺷﺘﻴﺎق.
در اداﻣﻪ، زﻧﺎن ﺑﺼﻮرت ﻣﻮﻗﺖ ﻣﺤﺮكﻫﺎﻳﻲ را ادرا ك ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻮر و اﺷﺘﻴﺎق ﺳﺎزﮔﺎرﺗﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﺮد را ﺟﺬاب ﺗﺮ ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ.
ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻐﺮﺿﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ. اﻣﺎ ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻌﺎل ﺳﺎزي ﻳﻜﻲ از ﺟﺬاب ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ اﺳﺖ. ا ﮔﺮ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﻴﺸﺘﺮي در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﻫﺴﺘﻴﺪ، ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ وﻳﺪﻳﻮي زﻳﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻨﻴﺪ.
از ﻣﻨﻈﺮ رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ، درك اﻳﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ از اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. اﻏﻠﺐ ﻣﺮدم ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺑﺼﺮي رﻧﮓ اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدي دارد. اﻣﺎ اﻳﻨﻄﻮر ﻧﻴﺴﺖ. ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدن در ﻣﻮرد ﻳﻚ رﻧﮓ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻫﻤﺎن ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺷﻮد.
در ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدن در ﻣﻮرد رﻧﮓ زرد ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﻫﻤﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﻮروﻟﻮژﻳﻜﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه رﻧﮓ زرد اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﺮد ـ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﺷﻴﺎر ﻣﻐﺰي دوﻛﻲ ﺷﻜﻞ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ (ﺳﻴﻤﻮﻧﺰ و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠٧).
اﻳﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻓﺮاد در ﻣﻌﺮض ﻛﻠﻤﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ رﻧﮓ (ﻣﺜﻼ ﻛﻠﻤﻪ »زرد(« ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ادراك و رﻓﺘﺎر ﺷﻮد (ﻟﻴﺸﺘﻨﻔﻠﺪ و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠٩).
اﮔﺮ ﻣﻔﻬﻮم ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻌﺎل ﺳﺎزي را درك ﻛﻨﻴﺪ، اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺟﻠﻮه ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد. ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاري رﻧﮓﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ داﻧﺶ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲﻣﺎﺳﺖ. رﻧﮕﺪاﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﺑﻲ ﻣﻌﻨﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﻣﻌﻨﺎي رﻧﮓ (و ﺗﺄﺛﻴﺮات آﺗﻲ آن) ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺑﺎر ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ و ﻋﺎﻃﻔﻲ اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ از ﻳﻚ رﻧﮓ ﺗﺪاﻋﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ.
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، ﻫﻨﻮز ﺗﻜﻪ اي از ﭘﺎزل ﻫﻨﻮز ﺑﺎﻗﻴﺴﺖ. ﭼﻪ ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﺑﺮ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﺎ از رﻧﮓ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ؟ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ، ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﺎ را ﻣﺜﺒﺖ ﻳﺎ ﻣﻨﻔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟ در اداﻣﻪ درﺑﺎره اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺻﺤﺒﺖ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد.
ﭼﻪ ﭼﻴﺰي باعث ﻣﻲﺷﻮد ﻳﻚ رﻧﮓ ﺧﻮب ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ؟
ﻣﺮدم ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻳﻚ رﻧﮓ را ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟ در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد:
●ﻣﺘﻨﺎﺳﺐﺑﻮدن ●زﻳﺒﺎﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ●ارزش
١ـ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن
ﺑﺎزارﻳﺎﺑﺎن ﻋﻤﺪﺗﺎ رﻧﮓﻫﺎ را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت اﻓﺮاد اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل اﻳﻦ روش ﻣﻌﻤﻮﻻ اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ. ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن رﻧﮓ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ.
ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، اﻏﻠﺐ اﻓﺮاد رﻧﮓ آﺑﻲ را ﺑﻪ ﻗﻬﻮه اي ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ. اﻣﺎ ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻳﻚ ﻣﻴﺰ ﺑﺨﺮﻳﺪ. ﭼﻪ رﻧﮕﻲ را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟ اﻧﺘﺨﺎب اﻏﻠﺐ اﻓﺮاد رﻧﮓ ﻗﻬﻮه اي اﺳﺖ ﭼﻮن ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ.
٢ـ زﻳﺒﺎﻳﻰ ﺷﻨﺎﺳﻲ
رﻧﮓﻫﺎ از دو ﺑﻌﺪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ: اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﺑﺎر ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ.
ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، اﻏﻠﺐ ﻣﺮدم رﻧﮓ اﺗﺎق را ﺑﺮ اﺳﺎس اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ در آن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ (اﺳﻜﻠﻮس و اﺷﺘﺮاوس، ٢٠١٢).
ﺑﺮاي درك ﺑﺎر ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ، ﻛﺎﭘﻴﻨﻦ راﻳﺴﺎﻧﻦ و ﻟﻮﻣﺎﻻ از ﻣﺮدم ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ داروﻫﺎي ﺗﺴﻜﻴﻦ دﻫﻨﺪه درد ﻛﻪ در ﻳﻚ ﺑﺴﺘﻪ ﻗﺮﻣﺰ رﻧﮓ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد را ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻨﺪ. ﻧﻈﺮات اراﺋﻪ ﺷﺪه ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺗﻤﺮﻛﺰ زﻳﺎدي ﺑﺮ ﺑﺎر ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ وﺟﻮد دارد:
»ا ﮔﺮ ﺳﺮدرد دارﻳﺪ و ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ آن را ﺗﺴﻜﻴﻦ دﻫﻴﺪ، دوﺳﺖ ﻧﺪارﻳﺪ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﺼﺮف
ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ رﻧﮓ ﺧﻮن را ﺑﻪ ﻳﺎد ﺷﻤﺎ ﺑﻴﺎورد.« اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻴﭽﮕﺎه ﻧﺒﺎﻳﺪ رﻧﮓ را ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﺎر ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ و اﺣﺴﺎﺳﻲ آن اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد. در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﺤﺼﻮل ﻳﺎ ﻃﺮح ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ از ﻟﺤﺎظ ﺑﺼﺮي ﻫﻢ ﺟﺬاب ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ. ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ زﻳﺒﺎﻳﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ دﻟﭙﺬﻳﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ
●ﺑﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺮﻧﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ (ﺑﻠﻮخ، ﺑﺮوﻧﻞ و آرﻧﻮﻟﺪ، ٢٠٠٣)
●ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻨﺪ (اﺳﺘﻮل، ﺑﺎﺋﻚ و ﻛﻨﻴﻨﮓ، ٢٠٠٨) ●وﻓﺎداري ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺪ را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻨﺪ (ﺳﻴﺮ، ﻫﺪ و اﻳﻮاﻧﻮف، ٢٠٠٦)
●ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻃﺮاﺣﻲ را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺒﺨﺸﻨﺪ (ﺗﺮا ﻛﺘﻴﻨﺴﻜﻲ، ﻛﺎﺗﺰ و اﻳﻜﺎر، ٢٠٠٠)
●ادرا ك ﺑﺎورﭘﺬﻳﺮي را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ (راﺑﻴﻦ و ﻫﻮﻟﻤﺰ، ٢٠٠٨)
ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ ﻫﺮﮔﺰ ﻋﻠﻤﻲﺑﺎ ﻓﺮﻣﻮلﻫﺎي ﻣﺸﺨﺺ ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﻲﺷﻮد.
٣ـ ارزش
ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻋﺎﻣﻞ، ارزش، ﺧﻮد داراي دو ﻣﺆﻟﻔﻪ اﺳﺖ: اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻛﺎرﻛﺮدي.
●از ﻟﺤﺎظ ارزش اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ آﻳﺎ رﻧﮓ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه از دﻳﺪﮔﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ؟ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﺑﺮﺧﻲ از ﺳﺒﻚﻫﺎي ﻟﺒﺎس » ﻣﺪ« ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ (و ارزش اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺎﻻﻳﻲ دارﻧﺪ).
●از ﻟﺤﺎظ ارزش ﻛﺎرﻛﺮدي ـ آﻳﺎ رﻧﮓ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺷﻤﺎ از دﻳﺪ ﻋﻤﻠﮕﺮاﻳﺎﻧﻪ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ؟
ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل اﻧﺘﺨﺎب اﺗﻮﻣﺒﻴﻞﻫﺎي ﻧﻘﺮه اي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮدن ﻛﺜﻴﻔﻲ و ﺧﺮاﺷﻴﺪﮔﻲ ﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ رﻧﮓ ﻧﻘﺮه اي از ارزش ﻛﺎرﻛﺮدي ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. اﺗﻮﻣﺒﻴﻞﻫﺎي ﻣﺸﻜﻲ رﻧﮓ ـ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﺮدن ﻛﺜﻴﻒ ﺷﺪن و ﺧﺮاﺷﻴﺪﮔﻲ ـ از ﻟﺤﺎظ ﻛﺎرﻛﺮدي ارزش ﻛﻤﺘﺮي دارﻧﺪ.
اﺻﻼ و ﺑﻬﺒﻮد
ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻧﻈﺮي و ﻋﻠﻤﻲﭘﻴﺮاﻣﻮن رﻧﮓ را ﺷﻨﺎﺧﺘﻴﺪ، ﺣﺎﻻ ﻣﺪل رﻧﮕﻲ ﻛﻮﻟﻨﺪا ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﻣﻌﻨﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﭘﻴﺪا ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد.
اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻪ ﻳﺎد ﺑﻴﺎورﻳﺪ ﻧﺤﻮه ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه از رﻧﮓ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺷﻤﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ، ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺪل رﺟﻮع ﻛﻨﻴﺪ.
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، اﻳﻦ ﻣﺪل ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻛﻪ ﻛﺪام رﻧﮓﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. در اﻳﻦ ﺑﺎره در ﺑﺨﺶ ٢ ﺧﻮاﻫﻴﺪ آﻣﻮﺧﺖ.
ﺑﺨﺶ ٢: ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻰ
در ﻗﺴﻤﺖ ﻗﺒﻞ ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ارزﻳﺎﺑﻲ اﻓﺮاد از ﻳﻚ رﻧﮓ ﺧﺎص ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺟﺪول اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﺑﺘﺪاي ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﻢ. ﻫﺮﻳﻚ از ﺑﺨﺶﻫﺎي اﻳﻦ ﺟﺪول ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر داﻧﺴﺘﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ رﻧﮓ (ﻫﺎ) را ﺑﺮاي
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺖ، ﺷﺮح داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
ﺳﻄﺢ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ
ﭘﻴﺸﺘﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ دادم ﻛﻪ رﻧﮓﻫﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺮ ﺣﺲ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ:
●رﻧﮓﻫﺎي ﺳﺮد ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﻨﺪ.
●رﻧﮓﻫﺎي ﮔﺮم ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﻨﺪ.
اﻣﺎ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ را ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎ اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻴﺪ؟ در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﻮاﻫﻢ داد.
ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ اﻧﺪك (آراﻣﺶ)
وﻗﺘﻲ آرام ﻫﺴﺘﻴﺪ، زﻣﺎن ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ ﻣﻲﮔﺬرد:
»ﻃﻲ زﻣﺎن اﻧﺘﻈﺎر، ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ اﺣﺴﺎس آراﻣﺶ ﺷﻮد ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ زﻣﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺑﺮﻋﻜﺲ، اﺣﺴﺎس اﺿﻄﺮاب و اﺳﺘﺮس، ادرا ك ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻣﺎن را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﺪ.« (ﮔﻮرن و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠٤، ص. ٢١٥)
ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، اﻓﺮادي ﻛﻪ از ﻋﻨﻜﺒﻮت وﺣﺸﺖ داﺷﺘﻨﺪ، زﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺣﻀﻮر آن را ﺣﺲ ﻛﺮدﻧﺪ (واﺗﺲ و ﺷﺎروك، ١٩٨٤). در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اي دﻳﮕﺮ، ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻓﺮد اﺧﻤﻮ ﺗﻤﺎس ﭼﺸﻤﻲﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺘﻨﺪ، زﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﮔﺰارش ﻛﺮدﻧﺪ (ﺗﺎﻳﺮ و اﺳﻜﻴﻒ، ١٩٧٥).
اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ادرا ك زﻣﺎن ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺳﺎﻋﺖ دروﻧﻲ اﻓﺮاد اﺳﺖ:
»اﺳﺘﺮس ﻳﺎ اﺿﻄﺮاب ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ »ﺳﺎﻋﺖ دروﻧﻲ« ﻓﺮد ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺒﺨﺸﺪ (ﻳﻌﻨﻲ زﻣﺎن اﻳﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﮔﺬرد) ، ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ادرا ك آﻫﺴﺘﻪ ﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺬر زﻣﺎن رخ ﺧﻮاﻫﺪ داد. « (واﻟﺪز و ﻣﺤﺮاﺑﻴﺎن، ١٩٩٤، ص. ٢١٦)
ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ، رﻧﮓﻫﺎي ﺳﺮد ادرا ك ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن در وﺑﺴﺎﻳﺖﻫﺎ را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﺪ (ﮔﻮرن و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠٤).
ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺑﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺧﺮﻳﺪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد. رﻧﮓﻫﺎي ﺳﺮد ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﻮﻳﻖ آراﻣﺶ ﺷﺪه، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺮدم زﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ ﺻﺮف ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺿﻤﻨﺎ
در ﺻﻒ ﺻﻨﺪوق ﻫﻢ زﻣﺎن اﻧﺘﻈﺎر ﻛﻮﺗﺎه ﺗﺮي را ادرا ك ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد:
» ﻟﺒﺎس ﻓﺮم ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺻﻨﺪوق ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﺳﻬﻮﻟﺖ و زﻣﺎن ﺻﺮف ﺷﺪه در ﺻﻒ ﭘﺮداﺧﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارد ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎرﮔﺖ، ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲﻓﻀﺎﻫﺎي آن ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎي ﺗﻨﺪ ﭘﺮ ﺷﺪه، ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ در اﻧﺘﺨﺎب رﻧﮓ دﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. « (ﻟﺒﺮك، ٢٠١٠، ص. ٣٠)
ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ زﻳﺎد (ﻫﻴﺠﺎن)
ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ اﻧﺪك ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ زﻣﺎن ﺷﺪه، اﻣﺎ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ زﻳﺎد ﺣﺲ ﻫﻴﺠﺎن را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﺪ ـ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺧﺮﻳﺪ ﻟﺤﻈﻪ اي:
»ﻳﻚ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺷﺪه ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد ﺧﺮﻳﺪ ﻟﺤﻈﻪ اي ﺑﻴﺸﺘﺮي اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ. در اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از رﻧﮓﻫﺎي ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻛﻨﻨﺪه اي ﻣﺜﻞ ﻗﺮﻣﺰ و آﺑﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه و از رﻧﮓﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻃﻮل ﻣﻮج ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺜﻞ ﺳﺒﺰ اﺟﺘﻨﺎب ﻛﺮد.« (ﻛﺮاوﻟﻲ، ١٩٩٣، ص. ٦٧) ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻗﺸﺮ ﻣﻐﺰ، ﺣﺲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺷﺪن را ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺮد (واﻟﻲ و واﻳﺪن، ١٩٧٣). ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺮدم وﻗﺖ اﻧﺪﻛﻲ را ﺑﺮاي ﺑﺤﺚ ﻛﺮدن و اراﺋﻪ ﻣﻨﻄﻖ
ﺻﺮف ﻛﺮده و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻛﺮدن ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ا ﮔﺮ ﺗﻤﺎﻳﻞ دارﻳﺪ اﻓﺮاد ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﻓﻮري ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ، ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﻧﮓﻫﺎي ﮔﺮم اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻴﺪ.
اﻧﻮاع ﭘﺮدازش
از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ ﺗﻔﻜﺮ ﻣﻨﻄﻘﻲ را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﺪ، از اﻳﻦ ﺑﻴﻨﺶ ﻣﻲﺗﻮان در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺖ.
ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ، اﻃﻼﻋﺎت از دو روش ﭘﺮدازش ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ:
●ﭘﺮدازش اﻛﺘﺸﺎﻓﻲ: ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﺮﻳﻊ، ﺗﻮأم ﺑﺎ ذﻫﻨﻴﺘﻲﺳﺎده
●ﭘﺮدازش ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ: ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ دﻗﻴﻖ و ﻣﻨﻄﻘﻲ
اﮔﺮ اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﺿﻌﻴﻔﻲ از ﺳﻮي ﺷﻤﺎ اراﺋﻪ ﺷﺪه، ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻣﺮدم از ﭘﺮدازش ا ﻛﺘﺸﺎﻓﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ آﻧﺎن از رﻧﮓﻫﺎي ﮔﺮم اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ (ﭼﺮا ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻗﺸﺮ ﻣﻐﺰ را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﻨﺪ).
وﻟﻲ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﻗﻮي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ، ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻣﺮدم از ﭘﺮدازش ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ. ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس از رﻧﮓﻫﺎي ﺳﺮد ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ آﻧﺎن ﺑﻬﺮه ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ.
ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ در ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻫﻢ ﻧﻘﺶ دارد ﻛﻪ در اداﻣﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮداﺧﺖ.
ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﻓﺮوش
اﺳﺘﻔﺎده از رﻧﮓ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در دو روﻳﻜﺮد ﻓﺮوش ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ: ﺣﺮاج و ﭼﺎﻧﻪ زﻧﻲ
ﺣﺮاج
ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻃﻲ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ رﻧﮓﻫﺎي ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪ ﺣﺮاجﻫﺎي eBay را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ. آﻧﻬﺎ ﺑﻄﺮز ﻋﺠﻴﺒﻲ درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰرﻧﮓ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺴﺐ درآﻣﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﻲﺷﻮد (ﺑﺎﻏﭽﻲ و ﭼﻴﻤﺎ، ٢٠١٣). ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﭼﺮا؟ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ: ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ.
رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﺪ، ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﺲ ﺗﻬﺎﺟﻢ و ﺳﺘﻴﺰه ﺟﻮﻳﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺷﺪه و اﻓﺮاد ﺗﻤﺎﻳﻞ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر در ﻣﺰاﻳﺪه اداﻣﻪ داده و از رﻗﺒﺎي ﺧﻮد ﭘﻴﺸﻲ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ.
» در وﺿﻌﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن در ﺟﻬﺖ ﺧﺮﻳﺪ ﻛﺎﻻﻳﻲ ﻛﻤﻴﺎب ﻳﺎ ﻣﺤﺪود رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ، ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺠﺎي زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي آﺑﻲ رﻧﮓ، از زﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد. « (ﺑﺎﻏﭽﻲ و ﭼﻴﻤﺎ، ٢٠١٣، ص. ٩٥٦)
ﭼﺎﻧﻪ زنی
اﮔﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﻮد را از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺬا ﻛﺮه و ﭼﺎﻧﻪ زﻧﻲ ﻣﻲﻓﺮوﺷﻴﺪ، آﻧﮕﺎه ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از رﻧﮓﻫﺎي ﻣﺘﻀﺎد اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ. در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﻧﮓﻫﺎي ﺳﺮد ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺲ ﺳﺘﻴﺰه ﺟﻮﻳﻲ اﻓﺮاد ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد.
ﺣﺘﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﻛﻮﭼﻜﻲ ـ ﻣﺜﻞ ﻟﺒﺎس ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ـ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻔﺎوت اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ. ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﺮﻳﻤﻪ ﭘﻨﺎﻟﺘﻲ در ﻟﻴﮓﻫﺎي NFL و NHL را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮده و درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﺗﻴﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻟﺒﺎس ﺳﻴﺎه رﻧﮓ ﺑﻪ ﺗﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ، ﭘﻨﺎﻟﺘﻲﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآورﻧﺪ (ﻓﺮاﻧﻚ و ﮔﻴﻠﻮوﻳﭻ، ١٩٨٨). ﭘﺲ ﺷﺎﻳﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﻐﻠﻲ ﺑﻌﺪي ﺧﻮد ﭘﻴﺮاﻫﻨﻲ ﺑﻪ رﻧﮓ آﺑﻲ ﺑﭙﻮﺷﻴﺪ.
ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺗﻤﺎﻳﻞ دارﻳﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺎ ﻛﺘﻴﻚﻫﺎي ﭼﺎﻧﻪ زﻧﻲ ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﺪ، ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺬا ﻛﺮه ﻣﻦ رﺟﻮع ﻛﻨﻴﺪ.
ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﺮﻧﺪ
اﻏﻠﺐ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﺎن از رﻧﮓ ﺑﺮاي اﻟﻘﺎي ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﺮﻧﺪ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﻫﺮ زﻣﺎن ﻛﻪ ﻗﺼﺪ اﻟﻘﺎي ﻳﻚ وﻳﮋﮔﻲ ﺧﺎص را دارﻳﺪ، ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ از ﺟﺪول ﻗﺒﻞ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب رﻧﮓ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻬﺮه ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ.
اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﮋوﻫﺶ آﻛﺮ (١٩٩٧) اﺧﺬ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻃﻲ آن ﭘﻨﺞ ﺑﻌﺪ اﺻﻠﻲ از ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﺮﻧﺪ ﻣﻌﻴﻦ ﺷﺪﻧﺪ:
●ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ (ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، اﻗﺘﺼﺎددان)
●ﻫﻴﺠﺎن (ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ اﺳﺐ ﺳﻮاري)
●ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي (ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﺷﻠﻮار ﺟﻴﻦ رﻧﮕﻠﺮ)
●ﺻﻤﻴﻤﻴﺖ (ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﻫﺎﻟﻤﺎرك)
●ﻛﻤﺎل (ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، اﭘﻞ)
اﻣﺎ اﮔﺮ ﻗﺼﺪ دارﻳﺪ ﺻﻔﺎت وﻳﮋه ﺗﺮي را اﻟﻘﺎ ﻛﻨﻴﺪ ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮد؟
ﻣﻦ ﺟﺪول دﻳﮕﺮي درﺳﺖ ﻛﺮدم ﻛﻪ در آن ﭘﻨﺞ ﺻﻔﺖ ﻓﻮق ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﺧﺎص ﺗﺮي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪه‌اﻧﺪ. ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻋﻤﺪﺗﺎ از دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ، اﻣﺎ ﻣﻦ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي زﻳﺮ را ﺑﺮاﺳﺎس ﻛﺎرﺑﺮدي ﺑﻮدن آﻧﻬﺎ دﺳﺘﭽﻴﻦ ﻛﺮدم:
ﻫﺪف ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ
ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﺷﻤﺎ ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻳﻚ ﻫﺪف ﺧﺎص را ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﺪ. در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻢ رﻧﮓﻫﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ در رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺳﻪ ﻫﺪف ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ: ﺗﻮﺟﻪ، اﻗﺪام و دوﺳﺖ داﺷﺘﻦ.
ﺗﻮﺟﻪ
ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ از رﻧﮓ ﺑﺮاي ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ اﻓﺮاد اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ.
●آﻳﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﻤﺎ در ﻗﻔﺴﻪﻫﺎي ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﻲ اراﺋﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؟
●آﻳﺎ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻤﺎ در ﺷﺒﻜﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد؟
●آﻳﺎ ﻣﺮدم ﻣﺘﻮﺟﻪ دﻛﻤﻪ CTA در ﺻﻔﺤﻪ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ؟
ﻛﺎوازا ﻛﻲ و ﻳﺎﻣﺎ ﮔﻮﭼﻲ (٢٠١١) ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ را در ﻣﻌﺮض رﻧﮓﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺮار داده و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻐﺰي آﻧﻬﺎ را از ﻃﺮﻳﻖ EEG ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار دادﻧﺪ. وﻗﺘﻲ ﻳﻜﻲ از رﻧﮓﻫﺎي ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ ﻓﺮد در ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪ ﻗﺮار داﺷﺖ، ﻣﻐﺰ او ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮدش آ ﮔﺎه ﺑﺎﺷﺪ ﻓﻌﺎل ﻣﻲﺷﺪ. رﻧﮓ ﺑﺼﻮرت ﻧﺎﺧﻮدآ ﮔﺎه ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎ را ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
اﻣﺎ ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻮﺟﻪ اﻓﺮاد را ﺟﻠﺐ ﻛﺮد؟
در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد در اﻳﻦ راه از رﻧﮓﻫﺎي ﮔﺮم اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد (ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﮔﺎرﺑﺮ، ٢٠٠٠). اﻣﺎ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ CRO ﮔﻔﺘﻢ، ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮه، اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻨﺘﺮاﺳﺖ اﺳﺖ.
ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺼﻮرت ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺤﺮكﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﻟﺤﺎظ ﺑﺼﺮي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد (ﭘﺎرﻛﻬﻮﺳﺖ، ﻻو و ﻧﻴﺒﻮر، ٢٠٠٢). اﻣﺎ ا ﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺗﻮﺟﻪ اﻓﺮاد را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻳﻚ ﻣﺤﺮك (ﻣﺜﻼ دﻛﻤﻪ (CTA ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻴﺪ، ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ رﻧﮕﻲ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ اﻃﺮاف ﺧﻮد ﻛﻨﺘﺮاﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
از اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻲﺗﻮان در ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد. ا ﮔﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﻤﺎ در ﻗﻔﺴﻪﻫﺎي ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﻲ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺪﻳﺪ و ﺑﺪﻳﻊ ﺑﺎﺷﺪ:
»ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎﻳﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻛﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت را از ﻧﻈﺮ ﺟﻠﻮه ﺑﺼﺮي ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﺪ، اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺑﺪﻳﻊ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﺮده و اﺣﺘﻤﺎل وا ﻛﻨﺶﻫﺎي ﻏﻴﺮارادي را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﺪ. (ﻻﺑﺮك، ٢٠١٠، ص ٣١)
اﻗﺪام
ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﺗﻤﺎﻳﻞ دارﻳﺪ از رﻧﮓ ﺑﺮاي ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﺮﺧﻲ وا ﻛﻨﺶﻫﺎي رﻓﺘﺎري اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ ـ ﺧﺮﻳﺪ ﻣﺤﺼﻮل ﺷﻤﺎ، اﺷﺘﺮا ك ﻣﺤﺘﻮاي ﺷﻤﺎ، و ﻳﺎ ﻣﺸﺘﺮك ﺷﺪن در وﺑﻼ گ ﺷﻤﺎ.
ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺪﻓﻲ، ﺑﺎﻳﺪ از رﻧﮓﻫﺎﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﺪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻧﮓﻫﺎي ﮔﺮم ﺑﺎ اﺷﺒﺎع زﻳﺎد و روﺷﻨﺎﻳﻲ ﻛﻢ. از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ رﻧﮓﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻓﺮاد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، وا ﻛﻨﺶﻫﺎي رﻓﺘﺎري آﻧﺎن را اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد.
ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﻦ در ﻛﺎدرﻫﺎي »ﻓﺮاﺧﻮان ﻋﻤﻞ« ﺧﻮد از رﻧﮓ زرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻢ. و اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻳﺎدآوري ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ
از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻏﺮق ﺷﺪه اﻳﺪ، اﻣﻴﺪوارم از آن ﻟﺬت ﺑﺒﺮﻳﺪ. ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ، ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻣﺸﺘﺮك وﺑﻼ گ ﻣﻦ ﺷﻮﻳﺪ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ PDF اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ (و ﭼﻨﺪ ﺳﻮرﭘﺮاﻳﺰ دﻳﮕﺮ) دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ.
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اي دﻳﮕﺮ، ﺑﺨﺸﻲ و ﮔﻴﻠﺒﺮت (٢٠١٥)، دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺷﺘﺮا ك ١ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﺼﻮﻳﺮ ﭘﻴﻨﺘﺮﺳﻚ را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار دادﻧﺪ. ﻧﺘﻴﺠﻪ؟ اﻓﺮاد ﺗﻤﺎﻳﻞ داﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺼﺎوﻳﺮي ﺷﺎﻣﻞ رﻧﮓﻫﺎي ﮔﺮم (ﻣﺜﻼ ﻗﺮﻣﺰ و ﺻﻮرﺗﻲ) را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ اﺷﺘﺮا ك ﺑﮕﺬارﻧﺪ، و اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺮاي ﺗﺼﺎوﻳﺮي ﺷﺎﻣﻞ رﻧﮓﻫﺎي ﺳﺮد (آﺑﻲ و ﺳﺒﺰ) اﻧﺠﺎم ﻣﻲدادﻧﺪ. ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ، اﻧﮕﻴﺰه ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺑﺮاي ﺑﻪ اﺷﺘﺮا ك ﮔﺬاﺷﺘﻦ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ.
دوﺳﺖ داﺷﺘﻦ
ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ از رﻧﮓ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﺟﻠﻮه اي ﻣﻄﻠﻮب از ﻣﺤﺼﻮل ﻳﺎ ﺑﺮﻧﺪ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ.
ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﺪف، از رﻧﮓﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻃﻮل ﻣﻮج ﻛﻮﺗﺎه ﺗﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ:
»ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ آوردن وا ﻛﻨﺶﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺮاي ﻣﻮاردي ﻫﻤﭽﻮن ﻧﮕﺮش ﺑﻪ ﻳﻚ آ ﮔﻬﻲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ، اﺣﺘﻤﺎﻻ اﺳﺘﻔﺎده از رﻧﮓﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻃﻮل ﻣﻮج ﻛﻮﺗﺎه ﺗﺮ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ آﺑﻲ ﻣﺆﺛﺮﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. « (ﻛﺮاوﻟﻲ، ١٩٩٣، ص. ٦٧)
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮان از رﻧﮓﻫﺎي روﺷﻦ ﺗﺮي ﻣﺜﻞ ﺳﻔﻴﺪ ﻳﺎ ﺧﺎ ﻛﺴﺘﺮي روﺷﻦ ﻫﻢ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد (واﻟﺪز و ﻣﺤﺮاﺑﻴﺎن، ١٩٩٤).
اﻧﻮاع ﻣﺤﺼﻮل
ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﻤﺎ از ﭼﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟
●ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﻮدﻣﻨﺪ و ﻛﺎرﺑﺮدي: ﻛﻪ ﻣﺰاﻳﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮدي اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ.
●ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻟﺬت ﺑﺨﺶ: ﻛﻪ ﻣﺰاﻳﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻳﺎ ﺣﺴﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ.
ﺑﺎﺗﻤﻠﻲ و دوﻳﻞ (٢٠٠٦) ﻧﻘﺶ رﻧﮓ را در اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ. ﺑﺎ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻲ از ﻧﻤﻮﻧﻪ اي از اﻓﺮاد، ﺷﻴﻮه ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط اﻓﺮاد ﻣﻴﺎن رﻧﮓﻫﺎ و ﻣﺰاﻳﺎي ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﻳﺎ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ ﺣﺴﻲ ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.
ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از اﻳﻦ ﻗﺮار اﺳﺖ:
●رﻧﮓﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي: ﺧﺎ ﻛﺴﺘﺮي، ﺳﻴﺎه، آﺑﻲ، ﺳﺒﺰ
●رﻧﮓﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ ﺣﺴﻲ: ﻗﺮﻣﺰ، زرد، ﺻﻮرﺗﻲ، ﺑﻨﻔﺶ
در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ وﻗﺘﻲ رﻧﮓﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻨﺎﺳﺐ داﺷﺘﻨﺪ، ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ. رﻧﮓﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي، ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﻮدﻣﻨﺪ را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﺮده و رﻧﮓﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ ﺣﺴﻲ، وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻟﺬت و ﺧﻮﺷﻲ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﻨﺪ.
ﻛﺎدرﺑﻨﺪي ﭘﻴﺎم
ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﭼﺎرﭼﻮب و ﻛﺎدرﺑﻨﺪي ﺧﺎص ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ:
●ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي: ﻗﺼﺪ دارﻳﺪ از ﭼﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ اﺟﺘﻨﺎب ﻛﻨﻴﺪ؟
●دﺳﺘﺎورد: ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﻣﻨﺎﻓﻌﻲ را اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟
ﺑﺮﺧﻲ رﻧﮓﻫﺎي ﺧﺎص، اﻳﻦ ﭼﺎرﭼﻮب را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺧﻮد ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ام، رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺗﺪاﻋﻲ ﻛﻨﻨﺪه اﺟﺘﻨﺎب و ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي اﺳﺖ.
ﺑﺪﻟﻴﻞ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺪاﻋﻲ، ﻗﺮﻣﺰ ذﻫﻨﻴﺖ اﺟﺘﻨﺎب را ﻓﻌﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺑﺎ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن اﻳﻦ ﻃﺮز ﻓﻜﺮ، اﻓﺮاد ﻣﺸﻜﻼت را ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ، رﻧﮓ آﺑﻲ ذﻫﻨﻴﺖ ﻧﺰدﻳﻜﻲ را ﻓﻌﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ.
» از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ آﺑﻲ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺻﺪاﻗﺖ، ﺻﻠﺢ و آراﻣﺶ اﺳﺖ، ذﻫﻨﻴﺖ ﻧﺰدﻳﻜﻲ را ﻓﻌﺎل و ﻣﺤﻴﻄﻲ دﻟﭙﺬﻳﺮ و ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ را ﺗﺪاﻋﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ. « (ﻣﻬﺘﺎ و ژو، ٢٠٠٩، ص. ١)
ﻣﻬﺘﺎ و ژو (٢٠٠٩) اﻳﻦ رﻧﮓﻫﺎ را در دو ﻧﺴﺨﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ از آ ﮔﻬﻲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺧﻤﻴﺮدﻧﺪان آزﻣﺎﻳﺶ ﻛﺮدﻧﺪ:
●ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي: از ﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ. ●ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﻓﻊ: دﻧﺪانﻫﺎ را ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﻗﺮﻣﺰ ذﻫﻨﻴﺖ اﺟﺘﻨﺎب را ﻓﻌﺎل ﻛﺮده و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺟﺬاﺑﻴﺖ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﭘﻴﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ ﺷﺪ. آﺑﻲ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻓﻌﺎل ﻛﺮدن ذﻫﻨﻴﺖ ﻧﺰدﻳﻜﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﺬاﺑﻴﺖ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﻨﻔﻌﺖ را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل داﺷﺖ.
ﺟﻨﺴﻴﺖ 
ﭘﻴﺸﺘﺮ ﺳﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺷﻜﻞ دﻫﻨﺪه ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت رﻧﮕﻲ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪ:
●ﺗﻜﺎﻣﻞ: زﻧﺎن ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻮدﻧﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻏﺬاﻳﻲ ﻗﺮﻣﺰ و زرد رﻧﮓ را ﺗﻮﺳﻌﻪ دادﻧﺪ (اﻟﻜﺴﺎﻧﺪر، ٢٠٠٣).
●اﻟﮕﻮي ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ: ﻣﺮدان از ﺳﻨﻴﻦ ﻛﻮدﻛﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ رﻧﮓ آﺑﻲ ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي زﻧﺎن اﻳﻦ ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ رﻧﮓ ﺻﻮرﺗﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد (ﻟﻮﺑﻮ و دﻻﺋﻮش، ٢٠١١).
●ارزش اﻛﻮﻟﻮژﻳﻚ: ﻣﺎ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ، اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﺜﺒﺖ را ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﻲداﻧﻴﻢ (ﭘﺎﻟﻤﺮ و اﺳﻜﻠﻮس، ٢٠١٠).
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎ، ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ زﻧﺎن رﻧﮓﻫﺎي ﮔﺮم ﺗﺮ و ﻣﺮدان رﻧﮓﻫﺎي ﺳﺮدﺗﺮ را ﻣﻲﭘﺴﻨﺪﻧﺪ. دادهﻫﺎي ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻫﻢ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ:
»ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت رﻧﮕﻲ ﺑﺮاي ﻣﺮدان و زﻧﺎن ﺑﻄﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ. ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﻤﺎﻳﻞ زﻧﺎن در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻗﺮﻣﺰ ـ ارﻏﻮاﻧﻲ ﺑﻪ ﺷﺪت اوج ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﺒﺰ ـ زرد ﺳﺮﻳﻌﺎ ﺳﻘﻮط ﻣﻲﻛﻨﺪ. در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت ﻣﺮدان ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ آﺑﻲ ـ ﺳﺒﺰ اﺳﺖ « (ﻫﻮﻟﺒﺮت و ﻟﻴﻨﮓ،٢٠٠٧، ص. ٦٢٤)
ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت دﻳﮕﺮ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺮدان ﺗﻦ و اﺷﺒﺎع رﻧﮓ ﺑﺎﻻﺗﺮ را ﺗﺮﺟﻴﺢ داده اﻣﺎ زﻧﺎن ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺗﻦ و اﺷﺒﺎع رﻧﮓ ﻛﻤﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ (رادﻟﻮف، ١٩٩٠).
ﺑﺨﺶ ٣: ﻗﺮار دادن ﻫﻤﻪ ﻣﻮارد در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ
اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ زﻳﺎدي را ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺟﺎزه دﻫﻴﺪ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﺑﭽﻴﻨﻴﻢ.
ﭼﮕﻮﻧﻪ از اﻳﻦ ﻣﺪل اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﻢ
اﻛﻨﻮن ﻛﻪ درك واﺿﺢ ﺗﺮي از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ دارﻳﺪ، ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺟﺪول ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﻪ در اﺑﺘﺪاي ﻣﻘﺎﻟﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪ، ﻣﺜﺎﻟﻲ را ﻫﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ.
ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﺷﻤﺎ از ﭼﺎرﭼﻮب ﻛﺴﺐ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺮاي ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﻮدﻣﻨﺪ و ﻛﺎرﺑﺮدي ﺑﻪ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ از ﻣﺮدان اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ. در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮاﺣﻞ زﻳﺮ را ﻃﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ:
ﻣﺮﺣﻠﻪ ١: ﺳﻄﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ را ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﻨﻴﺪ.
ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﺎﻻ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺸﻲ از ﺟﺪول ﻛﺎﻣﻞ اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺳﻄﺮﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺟﺪول را ﻫﻢ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﻨﻴﺪ. اﻣﺎ ا ﮔﺮ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﻤﺎ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻧﻴﺴﺖ، از آن ﺑﮕﺬرﻳﺪ.
ﻣﺮﺣﻠﻪ ٢: در ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻫﺮ ﺳﺘﻮن، ﺗﻌﺪاد ﻋﻼﻣﺖﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه و ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻴﺪ.
ﻣﺮﺣﻠﻪ ٣: ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ اﻣﺘﻴﺎزات ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ.
از اﻣﺘﻴﺎزات ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ رﻧﮓ ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ. ا ﮔﺮ ﺗﻤﺎﻳﻞ دارﻳﺪ ﺗﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ رﻧﮓ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻴﺪ، ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ اﻣﺘﻴﺎز ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﺪ.
اﻣﺎ ا ﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﭼﻨﺪﻳﻦ رﻧﮓ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻴﺪ، ﭼﻪ؟ ﺧﺐ، ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣﻞ را ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار دﻫﻴﻢ
ﭼﻨﺪ رﻧﮓ را ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻴﻢ؟
در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎر ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻫﺮ رﻧﮓ اﻃﻼع ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻳﺪ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺮﺧﻲ رﻧﮓﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎر ﻣﻌﻨﺎي ﺧﺎﺻﻲ را اﻟﻘﺎ ﻛﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﭼﻨﺪ رﻧﮓ را ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻴﻢ؟
ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ دو ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد؟
●ﻧﻮع ﻣﺤﺼﻮل ●ﻣﻴﺰان ﻣﺤﺘﻮا
١ـ ﻧﻮ ﻣﺤﺼﻮل
ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺤﺼﻮل ﺧﻮد را ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ ـ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻟﺬت ﺑﺨﺶ. اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻌﻀﻲ رﻧﮓﻫﺎي ﺧﺎص وﻳﮋﮔﻲ ﺟﺪﻳﺖ و ﺳﻮدﻣﻨﺪي را اﻟﻘﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ، در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻓﺮاوان ﺑﻮدن رﻧﮓﻫﺎ اﻟﻘﺎي وﻳﮋﮔﻲ ﺳﺮﮔﺮم ﻛﻨﻨﺪﮔﻲ و ﻟﺬت ﺑﺨﺶ ﺑﻮدن را در ﭘﻲ دارد(ﺑﺎﺗﻤﻠﻲ و دوﻳﻞ، ٢٠٠٦).
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ اﺳﺘﻔﺎده از رﻧﮓﻫﺎي زﻳﺎد ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺒﺐ اﻟﻘﺎي وﺣﺸﺖ ﺷﻮد. ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ﺑﺎﻳﺪ از اﻳﻦ ﺑﻴﻨﺶ ﭘﻴﺮوي ﻛﻨﻴﺪ:
●ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻫﻴﺘﺎ ﺟﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ، از رﻧﮓﻫﺎي ﻛﻤﺘﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ.
●ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻫﻴﺘﺎ ﺑﺎﻧﺸﺎط ﻫﺴﺘﻨﺪ، از رﻧﮓﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ.
٢ـ ﻣﻴﺰان ﻣﺤﺘﻮا
ﻫﻤﮕﻲ ﻣﺎ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪودي ﺟﻬﺖ ﭘﺮدازش ﺑﺮﺧﻮردارﻳﻢ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻴﺰان ﻣﺤﺘﻮا را ﻫﻢ در ﺟﻬﺖ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار دﻫﻴﻢ.
ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﺷﻤﺎ در ﺣﺎل ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ آ ﮔﻬﻲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻫﺴﺘﻴﺪ. ا ﮔﺮ اﻳﻦ آ ﮔﻬﻲ ﺣﺎوي ﻣﺘﻦ زﻳﺎدي ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﭘﺮدازﺷﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺟﻬﺖ ارزﻳﺎﺑﻲ آن ﺻﺮف ﻛﻨﻨﺪ. اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در آ ﮔﻬﻲ ﺷﻤﺎ از رﻧﮓﻫﺎي زﻳﺎدي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺸﻜﻞ ﺳﺎز ﺷﻮد.
رﻧﮓﻫﺎ ﻫﻢ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﭘﺮدازﺷﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ا ﮔﺮ آ ﮔﻬﻲ ﺷﻤﺎ ﺣﺎوي ﻣﺤﺘﻮا و رﻧﮓﻫﺎي زﻳﺎدي اﺳﺖ، ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻤﺎ زﻳﺎده از ﺣﺪ و ﺧﺴﺘﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﺟﻠﻮه ﻛﻨﺪ. ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ آن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ، ﻣﺮدم اﺣﺴﺎس ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﺷﻤﺎ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ.
ﻣﺎﻳﺮز ﻟﻮي و ﭘﺮاﭼﻴﻮ (١٩٩٥) اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮده و ﺗﺄﻳﻴﺪي ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺪﻋﺎ ﺑﺪﺳﺖ آوردﻧﺪ:
» زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ آ ﮔﻬﻲﻫﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺳﺎده ﺗﺮ ﺑﻮده، و ﺗﻨﻬﺎ از رﻧﮓﻫﺎي ﺳﻴﺎه و ﺳﻔﻴﺪ، ﻳﺎ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮ ﻛﺮدن ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﺎ ﻣﺪﻋﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ در آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه، ﻧﮕﺮش اﻓﺮاد ﻣﺜﺒﺖ ﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. « (ص. ١٢٢)
ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻤﺎ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ، اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎﻧﻮن ﺗﺠﺮﺑﻲ زﻳﺮ را ﻫﻢ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ:
●ا ﮔﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻤﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻳﺎ ﻣﺤﺘﻮاي آن ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺳﺖ، آﻧﮕﺎه ﺳﻄﻮح رﻧﮓ را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻴﺪ.
●اﮔﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻤﺎ ﺳﺎده و ﺑﺎ ﻣﺤﺘﻮاي ﺳﺒﻚ اﺳﺖ، آﻧﮕﺎه ﺳﻄﻮح رﻧﮓ را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻴﺪ.
ﻛﺪام رﻧﮓﻫﺎ در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻨﺪ؟
اﻓﺮاد ﻣﺤﺮﻛﻲ ﺣﺎوي ﭼﻨﺪﻳﻦ رﻧﮓ ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﭼﮕﻮﻧﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟ ﻛﺪام رﻧﮓﻫﺎ در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎ ﻫﻢ، از ﻧﻈﺮ ﺑﺼﺮي ﺟﺬاب ﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻨﺪ؟
ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺌﻮال، ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎي اﺻﻠﻲ در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ را ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﺪ. ﻃﺒﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي اﺳﻜﻠﻮس و ﭘﺎﻟﻤﺮ (٢٠١١)، ﺳﻪ ﻣﺆﻟﻔﻪ اﺻﻠﻲ وﺟﻮد دارد:
●ﺗﺮﺟﻴﺢ ﺟﻔﺘﻲ: اﻳﻨﻜﻪ اﻓﺮاد ﭼﻘﺪر ﺗﺮﻛﻴﺐ رﻧﮓﻫﺎ را دوﺳﺖ دارﻧﺪ.
●ﻫﺎرﻣﻮﻧﻲ ﺟﻔﺘﻲ: اﻳﻨﻜﻪ اﻓﺮاد ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻛﻪ رﻧﮓﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺮﺗﺒﻄﻨﺪ.
●ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻇﺎﻫﺮي: اﻳﻨﻜﻪ اﻓﺮاد ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ رﻧﮓ اﺻﻠﻲ را در ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪ اش ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ.
اﺳﻜﻠﻮس و ﭘﺎﻟﻤﺮ (٢٠١١) ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺘﻌﺪدي را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪه و درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺮ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار اﺳﺖ: راﺑﻄﻪ ﻣﻴﺎن ﭘﻴﺶ زﻣﻴﻨﻪ و ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪ.
رﻧﮓﻫﺎﻳﻲ در ﺳﻄﻮح ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ (ﻣﺜﻼ ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ زﻣﻴﻨﻪ) ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ داراي رﻧﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، از ﻟﺤﺎظ ﺑﺼﺮي ﺟﺬاب ﺗﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد.
» ﺗﺄﺛﻴﺮات واﺿﺤﻲ از ﻛﻨﺘﺮاﺳﺖ رﻧﮓ و ﻛﻨﺘﺮاﺳﺖ روﺷﻨﺎﻳﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ: ﺗﺼﺎوﻳﺮي ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎي ﮔﺮم ﺗﺮ در ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎي ﺳﺮدﺗﺮ ﺗﺮﺟﻴﺢ داده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، و ﺗﺼﺎوﻳﺮي ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎي ﺳﺮدﺗﺮ در ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎي ﮔﺮم ﺗﺮ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺼﺎوﻳﺮ در
ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪ اي ﺑﺎ روﺷﻨﺎﻳﻲ ﻛﻤﺘﺮ، داراي ﻛﻨﺘﺮاﺳﺖ ﻣﻄﻠﻮب ﺗﺮي ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد.« (اﺳﻜﻠﻮس و ﭘﺎﻟﻤﺮ، ٢٠١١، ص. ٥٦٨)
رﻧﮓﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻳﻚ ﺳﻄﺢ ﻗﺮار دارﻧﺪ (ﻣﺜﻼ ﻫﻤﻪ در ﭘﻴﺶ زﻣﻴﻨﻪ) وﻗﺘﻲ داراي رﻧﮕﺪاﻧﻪﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ، از ﻟﺤﺎظ ﺑﺼﺮي ﺟﺬاب ﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻨﺪ:
»ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺗﺮﺟﻴﺢ و ﻫﺎرﻣﻮﻧﻲ ﺟﻔﺘﻲ، در درﺟﻪ اول ﺗﺎﺑﻌﻲ از ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ رﻧﮕﻲ اﺳﺖ، و ﺟﻔﺖﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻄﻠﻮﺑﻴﺖ و ﻫﻢ ﻫﺎرﻣﻮﻧﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي دارﻧﺪ. « (اﺳﻜﻠﻮس و ﭘﺎﻟﻤﺮ، ٢٠١١، ص. ٥٦٧)
ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان اﻳﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎ را ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺖ. اﻣﺎ ﺑﻴﻨﺶ ﻣﺰﺑﻮر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ در اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ ﻃﺮح رﻧﮕﻲ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ ـ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ در اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﺪ دﻳﺪ.
ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻳﻚ اﻟﮕﻮي رﻧﮕﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻴﻢ؟
ﺣﺎل ﻛﻪ اﺟﺰاي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻟﮕﻮي رﻧﮕﻲ دﻟﭙﺬﻳﺮ و زﻳﺒﺎ را ﺷﻨﺎﺧﺘﻴﻢ، ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ از رﻧﮓﻫﺎ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻴﻢ؟
ﭼﻬﺎر اﻟﮕﻮي رﻧﮕﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:
١ـ ﺗﻚ رﻧﮓ
ﻃﺮحﻫﺎي ﺗﻚ رﻧﮓ از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ از ﻳﻚ رﻧﮓ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
اﻟﮕﻮي رﻧﮕﻲ ﺗﻚ رﻧﮓ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺳﺎده اي ﻛﻪ دارد در ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻴﺎمﻫﺎي ﺳﺎده ﻳﺎ اﻟﻘﺎي ﺑﺮﻧﺪﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ (راﻳﺪر، ٢٠٠٩).
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ و دﻟﻴﻞ ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻚ رﻧﮓ، وﻗﺘﻲ در ﻳﻚ ﺳﻄﺢ و ﻃﺒﻘﻪ ﻗﺮار دارﻳﻢ ﻣﻲﺗﻮان از اﻟﮕﻮي ﺗﻚ رﻧﮓ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد (ﺑﺨﺶ ﻗﺒﻠﻲ را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻨﻴﺪ).
٢ـ ﻣﺘﻨﺎظر
در ﻃﺮحﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ، از رﻧﮓﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ در داﻳﺮه رﻧﮓ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد.
ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻃﺮحﻫﺎي ﺗﻚ رﻧﮓ، اﻟﮕﻮﻫﺎي رﻧﮕﻲ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﻫﻢ ﻫﺎرﻣﻮﻧﻲ ادرا ك ﺷﺪه از ﻃﺮح ﺷﺪه را ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ در رﻧﮓ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎز ﻫﻢ در ﻳﻚ ﺳﻄﺢ و ﻃﺒﻘﻪ از اﻳﻦ اﻟﮕﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ.
٣ـ ﺳﻪ ﺗﺎیی
در ﻃﺮحﻫﺎي رﻧﮕﻲ ﺳﻪ ﺗﺎﻳﻲ از ﺳﻪ رﻧﮓ ﻛﻪ ﺑﺎ زاوﻳﻪ ١٢٠ درﺟﻪ در داﻳﺮه رﻧﮓ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد.
اﻳﻦ ﻃﺮح رﻧﮕﻲ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺤﺒﻮب ﺗﺮﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺑﺎﺷﺪ:
»ﻫﺎرﻣﻮﻧﻲ رﻧﮕﻲ ﺳﻪ ﺗﺎﻳﻲ، ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﻟﮕﻮي رﻧﮕﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻳﺪ. ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ از ﻳﻚ رﻧﮓ ﺑﺮاي ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪ و دو رﻧﮓ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﺑﺮاي ﻣﺤﺘﻮا و ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ.« ﻣﻨﺒﻊ: ﻛﻴﺲ ﻣﺘﺮﻳﻜﺲ
٤ـ ﻣﻜﻤﻞ
در اﻟﮕﻮﻫﺎي رﻧﮕﻲ ﻣﻜﻤﻞ، از رﻧﮓﻫﺎي ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻢ در داﻳﺮه رﻧﮓ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد.
رﻧﮓﻫﺎي ﻣﻜﻤﻞ ﺑﺪﻟﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت از داﻳﺮه رﻧﮓ، داراي ﻛﻨﺘﺮاﺳﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ. از اﻳﻦ ﺑﻴﻨﺶ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺰﻳﺖ ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺖ. ا ﮔﺮ ﺗﻤﺎﻳﻞ دارﻳﺪ ﻛﻨﺘﺮاﺳﺖ ﺑﻴﻦ ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪ و ﭘﻴﺶ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ، از رﻧﮓﻫﺎي ﻣﻜﻤﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ.
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺟﻬﺖ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎي ﺧﺎص (ﻣﺜﻼ دﻛﻤﻪ (CTA، از رﻧﮓﻫﺎي ﻣﻜﻤﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ. ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب رﻧﮕﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﺤﺘﻮاي اﻃﺮاف، ﺗﻮﺟﻬﺎت را ﺑﻪ آن ﺳﻤﺖ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﻴﺪ.
ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲاﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻛﻨﻴﺪ، از ﻧﻤﻮدار زﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ:
خلاصه و ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي
ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻘﺎﻟﻪﻫﺎي ﻣﻦ را ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪه اﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت زﻳﺎدي را ﺑﻪ ﺧﻮردﺗﺎن دﻫﻢ ﻟﺬت ﻣﻲﺑﺮم. در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻜﻞ ﺑﻮده اﺳﺖ.
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻻزم ﺑﻮد. رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ ﻣﻮﺿﻮع ﺟﺎﻟﺒﻲ اﺳﺖ ـ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﻋﺪم دﻗﺖ ﻛﺎﻓﻲ روﺑﺮو ﻣﻲﺷﻮد. ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﻢ داراي ﻧﻮاﻗﺼﻲ اﺳﺖ، اﻣﺎ دﺳﺘﻜﻢ اﻣﻴﺪوارم ﮔﺎﻣﻲدر ﻣﺴﻴﺮ درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ.
ﭘﻴﺶ از ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ دو ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮ را ﺑﻪ اﻃﻼع ﺷﻤﺎ ﻣﻲرﺳﺎﻧﻢ:
رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ ﻳﻚ ﻋﻠﻢ اﺳﺖ
ﺑﺎزارﻳﺎﺑﺎن اﻏﻠﺐ از رﻧﮓﻫﺎ ﺑﺼﻮرت دﻟﺨﻮاه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. اﻣﺎ ﺷﻤﺎ ﻧﻪ. ﺑﺎ درك ﻋﻠﻢ رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ، ﺣﺎﻻ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺼﻮرت اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ، اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎي رﻧﮕﻲ ﺧﻮد را ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻨﻴﺪ.
ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﻳﻚ رﻧﮓ را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻓﻮق ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮده و ١) ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺮﺧﻲ رﻧﮓﻫﺎي ﺧﺎص ﺑﺮ ﺑﻴﻨﻨﺪﮔﺎن، و ٢) رﻧﮓﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ادرا ك و رﻓﺘﺎر ﻣﻄﻠﻮب ﺷﻤﺎ را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآورﻧﺪ، ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ.
اﻣﺎ ﺣﺎﻻ و ﺑﺮاي اﺣﺘﻴﺎط: رﻧﮓ ﺣﻮزه اي ﻋﻠﻤﻲﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻳﺪ
اﻣﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ ﻫﻨﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ.
اﮔﺮﭼﻪ ﺟﺪوﻟﻲ ﺣﺎوي ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎي ﺧﺎص ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اراﺋﻪ ﺷﺪ، اﻣﺎ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲاﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات را ﺑﻲ ﻓﺎﻳﺪه ﺑﺪاﻧﻴﺪ.
در ﻃﺮاﺣﻲ و ﮔﺮاﻓﻴﻚ، ﻫﻴﭻ ﻗﺎﻧﻮن ﺳﺨﺘﮕﻴﺮاﻧﻪ اي وﺟﻮد ﻧﺪارد. در واﻗﻊ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻃﺮحﻫﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲﻗﻮاﻧﻴﻦ را زﻳﺮ ﭘﺎ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﻤﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺧﻮي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻧﻴﺎز ﺧﻮاﻫﻴﺪ داﺷﺖ. ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻧﻴﺎز ﺧﻮاﻫﻴﺪ داﺷﺖ. و رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ، ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﻚ ﻓﺮم ﻫﻨﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل اﻣﻴﺪوارم ﺑﻪ ﺑﻴﻨﺸﻲ ﻣﻔﻴﺪ در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ دﺳﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻴﺪ. اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﺑﻪ روز دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ، ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ در وﺑﻼ گ ﻣﻦ ﻣﺸﺘﺮك ﺷﻮﻳﺪ. ﻣﻦ ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻫﺮ ﻣﻘﺎﻟﻪ ارزش زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮاﻧﺪﻧﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
مطالب زیر را از دست ندهید
بهینه سایزی نرخ تبدیل
روان شناسی طراحی سایت
روان شناسی رسانه های اجتماعی
روانشناسی انتخاب
رواشناسی توجّه
دیدگاهتان را بنویسید