رواشناسی توجّه
٩ ﻣﺤﺮک،ﺗﻮﺟﻪ را ﺑﺼﻮرت اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ﺟﻠب ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ.
اﻳﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ اﻳﻦ ﻣﺤﺮكﻫﺎ (و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﺼﺐ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ) را ﺷﺮح ﻣﻲ دﻫﺪ.
ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎده ﺑﻮد. ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ:
اﻣﺎ اﻣﺮوز ﭼﻄﻮر؟
ﺣﺎﻻ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﻦ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﻛﺮدم. ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺌﻮال ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻢ: ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺗﻮﺟﻪ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟
ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻴﺶ از ٣٠٠ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ درﺑﺎره ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ و ﻋﺼﺐ ﺷﻨﺎﺳﻲ را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ٩ ﻣﺤﺮك وﻳﮋه ﭘﻴﺪا ﻛﺮدم.
ﭼﺮا اﻳﻦ ﻣﺤﺮكﻫﺎ ﺧﺎص ﻫﺴﺘﻨﺪ؟
اﻳﻦ ﻣﺤﺮكﻫﺎ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ و ﺑﺼﻮرت ﺧﻮدﻛﺎر ﺗﻮﺟﻬﺎت را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺣﺘﻲ ا ﮔﺮ ﻣﺎ ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ. و ﺣﺘﻲ در اﻳﻦ دﻧﻴﺎي ﭘﺮ از ﻫﺮج و ﻣﺮج.
اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ، ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ از ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﻣﺤﺮكﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ. در اداﻣﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻋﺼﺐ ﺷﻨﺎﺳﻲ، اﻓﺮاد ﺷﻤﺎ را ﺧﻮاﻫﻨﺪ دﻳﺪ.
ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲﻣﺰاﻳﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﺪ:
ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻫﻢ وﺟﻮد دارد:
اﻣﺎ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﻳﻤﻨﻲ اﺳﺖ؟ ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻔﺮوﺷﻴﻢ! در ادﻣﻪ اﻳﻦ ٩ ﻣﺤﺮك ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪه‌اﻧﺪ.
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺶ اول اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﺑﺼﻮرت دﻗﻴﻖ ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ. ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه را درك ﻛﻨﻴﺪ، ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﻋﺼﺐ ﺷﻨﺎﺳﻲ آﺷﻨﺎﻳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ و ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﭼﺮا اﻳﻦ ﻣﺤﺮكﻫﺎ ﺗﻮﺟﻬﺎت را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
در ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪ ﻣﻦ درﺑﺎره اﻳﻦ ﻋﻠﻢ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﻮاﻫﻢ داد و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻋﻤﻠﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ را ﺑﻴﺎن ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد.
ﭼﺮا ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺤﺮک ﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
اﮔﺮ دارﻳﺪ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ را ﻣﻲﺧﻮاﻧﻴﺪ ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ. ﻣﻦ ﻫﻢ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻢ.
ﺑﺮاي درك اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻪ ﻋﺎﻣﻞ را درك ﻛﻨﻴﺪ:
●ﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﺤﺮكﻫﺎي زﻳﺎدي اﺣﺎﻃﻪ ﺷﺪه‌اﻳﻢ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﭘﺮدازش ﻫﻤﮕﻲ آﻧﻬﺎ را ﻧﺪارﻳﻢ.
ﺟﻬﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺴﺘﺮده، اﻣﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎ ﻣﺤﺪود اﺳﺖ.
در ﻧﺘﻴﺠﻪ، ﻣﺎ از ﺗﻮﺟﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ (ﻣﻮران و دﺳﻴﻤﻮر، ١٩٨٥). ﭼﺸﻤﺎن ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ادرا ك ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ، اﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﻦ ﻣﺤﺮكﻫﺎ ﺑﻪ آﮔﺎﻫﻲ ﻣﺎ وارد ﻣﻲﺷﻮد.
در ﺣﻘﻴﻘــﺖ، اﻳــﻦ ﻫﻤــﺎن ﻣﻜﺎﻧﻴــﺰم ﺗﺄﺛﻴــﺮ ﻧﺎﺧــﻮدآﮔﺎه اﺳــﺖ. ﭼﺸــﻤﺎن ﻣــﺎ ﻣﺤﺮكﻫــﺎي زﻳــﺎدي را ادراك ﻣﻲﻛﻨﻨــﺪ، ﺑﻴــﺶ از آﻧﭽــﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴــﻢ ﭘﺮدازﺷﺸــﺎن ﻛﻨﻴــﻢ. ﺑﺪﻳــﻦ ﺗﺮﺗﻴــﺐ ﺑﺮﺧــﻲ از اﻳــﻦ ﻣﺤﺮكﻫــﺎ، ﺑــﺪون اﻳﻨﻜــﻪ از آن آ ﮔﺎه ﺷــﻮﻳﻢ وارد ﻣﻐﺰﻣــﺎن ﻣﻲﺷــﻮد و ﺑــﺮ درك و رﻓﺘــﺎر ﻣــﺎ ﺗﺄﺛﻴــﺮ ﻣﻲﮔــﺬارد.
اﺟﺪاد ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﻣﻬﻢ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ
ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ وﺟﻮد ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﻣﺤﺮك، اﺟﺪاد ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪه زﻧﺪﮔﻲ را ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻨﺪ:
»ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻫﻢ ﻗﺎﺑﻠﻴﺘﻲ ﺑﺮاي اﻓﺮاد ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ روﻳﺪادﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﭘﻴﺮاﻣﻮن را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻛﻨﺪ. « (اوﻣﻦ، ﻓﻠﻴﻜﺖ و اﺳﺘﻴﻮز، ٢٠٠١، ص. ٤٦٦)
در اﺟﺪاد ﻣﺎ ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ از ﻣﻐﺰ ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت ﻧﺎﺧﻮدآ ﮔﺎه ﻣﺤﻴﻂ اﻃﺮاف را از ﻧﻈﺮ ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ، ﮔﺴﺘﺮش ﭘﻴﺪا ﻛﺮد:
» ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻳﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺤﻴﻂ اﻃﺮاف را ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺧﻄﺮات اﺳﻜﻦ ﻛﻨﺪ. وﻗﺘﻲ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻛﺎﻓﻲ از اﺣﺘﻤﺎل ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺰرگ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ـ ﻣﺜﻼ ﻳﻚ دﺷﻤﻦ ﻗﻮي، ﻳﻚ ﺷﻜﺎرﭼﻲ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ، ﻳﻚ ﻓﺮﺻﺖ ﺟﻔﺖ ﮔﻴﺮي ـ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ در ﺗﻮﺟﻪ ارادي وﻗﻔﻪ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ « (ﻛﺎزﻣﻴﺪس و ﺗﻮﺑﻲ، ٢٠١٣، ص. ٢٠٥)
وﻗﺘﻲ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪ، آﻧﮕﺎه ﻫﺸﺪاري ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﺗﻮﺟﻪ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد.
اﻳﻦ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰمﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ در زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﻛﻤﻚ ﻛﺮده اﻧﺪ.
٣ـ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺼﻮرت ذاﺗﻲ در ﻣﺎ وﺟﻮد دارﻧﺪ.
ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﺗﻜﺎﻣﻞ، ﻣﺎ اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻋﺼﺒﻲ را ﺑﻪ ارث ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ.
ﺣﺘﻲ اﻣﺮوز اﮔﺮ ﻣﻐﺰ ﻣﺎ ﻣﺤﺮك ﻣﻬﻤﻲرا ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﺪ، ﭘﺎﺳﺨﻲ را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآورد. ﻫﻴﭻ ﻛﺎري ﻫﻢ از دﺳﺖ ﻣﺎ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از آن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﻴﺴﺖ.
اﻣﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﻳﻚ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﻣﺰه وﺟﻮد دارد.
اﻳﻦ روﻧﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷﺪه و ﻣﺤﺮكﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺟﺪاد ﻣﺎ از آن ﺑﻌﻨﻮان »ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪه زﻧﺪﮔﻲ« ﻳﺎد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ اﻣﺮوزه دﻳﮕﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ اﻫﻤﻴﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﻣﺜﻼ وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ و ﺣﻴﻮاﻧﺎت را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ.
اﻣﺮوزه وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺸﻨﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻘﺎي ﻣﺎ را ﺑﻴﺶ از ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. اﻣﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﻴﺶ از وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ اﺳﺖ.
»اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻣﺎ ﻫﻢ از روﻳﺪادﻫﺎ و وﺿﻌﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ اﺟﺪادﻣﺎن ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﺪ ﺗﺮس دارﻳﻢ، ﻣﺜﻼ ﺷﻜﺎرﭼﻴﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه، ارﺗﻔﺎﻋﺎت و ﻓﻀﺎﻫﺎي ﺑﺎز و وﺳﻴﻊ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ وﺣﺸﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮاردي ﻛﻪ در ﻣﺤﻴﻂ اﻣﺮوزي ﺑﺼﻮرت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﺸﻨﺪﮔﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي دارﻧﺪ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ. « (اوﻣﻦ و ﻣﻴﻨﻜﺎ، ٢٠٠١، ص. ٤٨٣)
اﮔﺮ وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺳﺎل در ﻣﻐﺰ ﻣﺎ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، آﻧﮕﺎه ﻣﻜﺎﻧﻴﺰمﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي آﻧﻬﺎ اﻳﺠﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
اﻣﺎ در اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻜﺘﻪ اي وﺟﻮد دارد: ﻣﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ دارﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﺤﺮكﻫﺎﻳﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺟﺪاد ﻣﺎ ﺑﺮاي ﺑﻘﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﺮدﻧﺪ. ﺣﺘﻲ اﻣﺮوز. ﺣﺘﻲ ﻣﺤﺮكﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﻄﺮي ﺑﺮاي ﺑﻘﺎي ﻣﺎ اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺗﻮﺟﻪ اﻓﺮاد را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻴﺪ، ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از ﻣﺤﺮكﻫﺎﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﺮاي ﺑﻘﺎ و ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ ﻋﺠﻴﺐ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ، اﻣﺎ در اداﻣﻪ درﺑﺎره اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺻﺤﺒﺖ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد.
ﻣﺤﺮكﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن اﺟﺪاد ﻣﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﺮده، و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎ واﻗﻊ ﺷﺪه‌اﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:
●ﻣﺤﺮك ١: ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ●ﻣﺤﺮك ٢: ﺣﺮﻛﺖ ●ﻣﺤﺮك ٣: ﻣﺮدم ●ﻣﺤﺮك ٤: ﺣﻴﻮاﻧﺎت
●ﻣﺤﺮك ٥: ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻲ
●ﻣﺤﺮك ٦: ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ زﻳﺎد
●ﻣﺤﺮك ٧: ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺑﻮدن
●ﻣﺤﺮك ٨: ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﻮد
ﻣﺤﺮك ٩: ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻫﺪف
اﺟﺪاد ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ را ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲدادﻧﺪ.
ﺑﺪون اﻳﻦ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ آﻧﻬﺎ ﻣﻲﻣﺮدﻧﺪ.
اﮔﺮ اﻣﺮوزه ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺴﻲ را ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻴﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ اﻳﻦ اﺑﻌﺎد را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻴﺪ:
●رﻧﮓ
●ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮي ●اﻧﺪازه
اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ، اﻓﺰودﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮدن آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪن ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ (ﻧﻮﺗﺪورف، ٢٠٠٠).
اﻟﻒ) رﻧﮓ
رﻧﮓ، ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺑﻌﺪ از ﻟﺤﺎظ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ اﺳﺖ (ﻣﻴﻠﻮﺳﺎﻟﻴﻪ وﻳﭻ و ﭼﺮف، ٢٠٠٨).
اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ اﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ در ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻴﺪ زﻧﺎن ﺑﻪ ﻣﺤﺮﻛﻲ ﺑﺎ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي دارﻧﺪ. ﭼﺮا؟ ﭼﻮن وﻇﻴﻔﻪ زﻧﺎن ﺟﻤﻊ ﻛﺮدن آذوﻗﻪ ﺑﻮده و ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ رﻧﮓ را در ﻣﻴﺎن ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺳﺒﺰ رﻧﮓ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻨﺪ (رﮔﺎن و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠١).
ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن، اﻳﻦ رﻓﺘﺎر ﺳﺒﺐ ﺷﺪ زﻧﺎن از ﻟﺤﺎظ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ ﮔﺮاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ:
» ﻣﺸﺎﻫﺪه رﻧﮓ، ﺑﻮﻳﮋه ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻃﻮل ﻣﻮﺟﻪﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ، در ﻣﻴﺎن ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻨﺎﺑﻊ (ﻳﻌﻨﻲ زﻧﻬﺎ) ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻴﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ (ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺮدﻫﺎ) از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده اﺳﺖ. « (اﻟﻜﺴﺎﻧﺪر، ٢٠٠٣، ص. ١١)
ﺑﺮاي ﺷﺮح ﺑﻴﺸﺘﺮ، ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻦ در ﻣﻮرد رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ رﻧﮓ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ.
ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ: رﻧﮕﻲ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﻨﺘﺮاﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻗﺒﻞ از آﭘﻠﻮد ﻳﻚ وﻳﺪﻳﻮي ﻳﻮﺗﻴﻮب، ﺑﻪ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻛﻮﭼﻚ وﻳﺪﻳﻮﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ. ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ رﻧﮓﻫﺎ ﻛﺪاﻣﻨﺪ؟
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﻮﭼﻜﻲ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ اﻟﮕﻮي رﻧﮓ آن ﻛﻨﺘﺮاﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ
ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺧﻮد را اﻓﺰاﻳﺶ داده و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻴﺪ.
ﺗﺎ ﻛﺘﻴﻚ: در ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺧﻮد ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ورود اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﺪ.
ﻃﺮاﺣﺎن آﻣﺎﺗﻮر ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻛﻞ ﺻﻔﺤﻪ را ﭘﺮ ﻛﺮده و ﻫﻤﻪ ﺟﺎ را ﭘﺮ ﺟﻨﺐ و ﺟﻮش ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ.
اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ. ا ﮔﺮ ﻫﻤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﻜﺴﺎن ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ، ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻲﺷﻮد.
ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ ﻛﺎر، ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎﻧﻮﻧﻲ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﺪ.
ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﻮد را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮده، و ﺳﭙﺲ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ آن را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻴﺪ (و ﻳﺎ از ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﺑﺨﺶﻫﺎي اﻃﺮاف آن ﺑﻜﺎﻫﻴﺪ).
ﺑﺎ اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر، ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ورود اﺿﺎﻓﻪ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد و ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺗﻮﺟﻬﺎت را ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻌﻄﻮف ﻛﻨﻴﺪ (و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﻛﻞ ﻃﺮاﺣﻲ). وﻗﺘﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪﮔﺎن آن ﻧﻘﻄﻪ را ﭘﺮدازش ﻛﺮدﻧﺪ، ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺎن را ﺑﻪ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي ﻣﻌﻄﻮف ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد.
ﺗﺎ ﻛﺘﻴﻚ: ﺗﻤﺎﻳﺰات ﺗﺼﻮﻳﺮي را ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﺑﺎ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﺎﻻ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﺪ.
ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ارﺗﺒﺎط دارد. ﻣﺮدم وﻗﺘﻲ زﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺑﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدن ﻳﻚ ﮔﺰﻳﻨﻪ اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻲدﻫﻨﺪ، ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب آن ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ (آﺗﺎﻻي، ﺑﻮدور و راﺳﻮﻟﻮﻓﻮارﻳﺴﻮن، ٢٠١٢).
ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ رﺳﺘﻮرانﻫﺎ در ﻣﻨﻮي ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮي دارد، ﺗﻤﺎﻳﺰ رﻧﮕﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﻲدﻫﻨﺪ.
ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻴﻮه را ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ در ﻫﻨﮕﺎم ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاري ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ. وﻳﺪﻳﻮي اراﺋﻪ ﺷﺪه را ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻜﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻨﻴﺪ
ب) ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي
ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﺪم ﻫﻢ ﺗﺮازي ﻫﻢ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ (ﺗﺮﻳﺴﻤﻦ و ﮔﻮرﻣﻴﻜﺎن، ١٩٨٨).
ﺗﺎ ﻛﺘﻴﻚ: ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺷﻴﺐ را ﺑﻮﺟﻮد آورﻳﺪ.
ﻣﺮﺑﻊ ﺷﻴﺐ دار ﺑﺎﻻ را ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ. در واﻗﻊ اﻳﻦ ﻣﺮﺑﻊ ﺷﻴﺐ دار ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻠﻜﻪ دو ﻣﺜﻠﺚ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ آن اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه ﺗﺎ ﺷﻴﺐ دار ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ.
ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ در ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﺮكﻫﺎ ﻫﻢ اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ ـ ﻣﺜﻼ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻛﻲ. در ﻣﻴﺎن درﻳﺎﻳﻲ از آ ﮔﻬﻲﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﺷﻴﺐ دار، ﺷﻴﺐ دار ﺑﻮدن آ ﮔﻬﻲ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺟﻪ دﻳﮕﺮان را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﻨﺪ.
اﻳﻦ روش ﻛﺎرآﻳﻲ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ دارد؟ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻲداﻧﺪ؟ اﻣﺎ دﺳﺘﻜﻢ ارزش اﻣﺘﺤﺎن ﻛﺮدن را دارد.
ج) اﻧﺪازه
وﻗﺘﻲ اﻧﺪازه ﻳﻚ ﻣﺤﺮك ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ (ﻫﻮاﻧﮓ
و ﭘﺎﺷﻠﺮ، ٢٠٠٥) ـ ﺑﻮﻳﮋه در ﻣﻮرد ﻃﻮل و اﻋﺪاد (ﺗﺮﻳﺴﻤﻦ و ﮔﻮرﻣﻴﻜﺎن، ١٩٨٨).
ﺗﺎ ﻛﺘﻴﻚ: ﻃﻮل ﻋﻨﺎوﻳﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺧﻮد را ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮ ﻛﻨﻴﺪ
اﮔﺮ ﺑﻪ ﻳﻚ وﺑﺴﺎﻳﺖ ﺟﻤﻊ آوري ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺤﺘﻮا ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ را ارﺳﺎل ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ (ﻣﺜﻼ رددﻳﺖ ﻳﺎ ﻫﻜﺮ ﻧﻴﻮز)، ﺗﻤﺎﻳﻞ دارﻳﺪ ﺗﻮﺟﻬﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻴﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻃﻮل ﻋﻨﻮان ﻣﻮارد ارﺳﺎﻟﻲ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ.
●ا ﮔﺮ اﻏﻠﺐ ﻋﻨﺎوﻳﻦ ﺑﻠﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ، از ﻳﻚ ﻋﻨﻮان ﻛﻮﺗﺎه اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ.
●ا ﮔﺮ اﻏﻠﺐ ﻋﻨﺎوﻳﻦ ﻛﻮﺗﺎه ﻫﺴﺘﻨﺪ، از ﻳﻚ ﻋﻨﻮان ﺑﻠﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ.
ﺑﺎ ﺗﻔﺎوت اﻧﺪازه ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻴﺪ ـ و اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﻮﺟﻬﺎت را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﻣﺤﺮک ٢: ﺣﺮﻛﺖ
ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮدﺑﺨﻮد ﻳﻚ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺠﺰا ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد (و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺑﻮدن ﻛﻪ ﺑﻌﺪﺗﺮ ﺧﻮاﻫﻴﻢ دﻳﺪ).
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، اﻳﻦ ﻣﺤﺮك ﺑﺴﻴﺎر ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آن را در دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي دﻳﮕﺮي آورده‌ام.
در اداﻣﻪ ٥ ﻧﻮع ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻪ ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻨﺪه ﺗﻮﺟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ اراﺋﻪ ﺷﺪه‌اﻧﺪ:
●ﺷﺮوعﺣﺮﻛﺖ ●ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ
●ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲﺑﻮدن ﺣﺮﻛﺖ
●ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﭘﻮﻳﺎ
●ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ
اﻟﻒ) ﺷﺮوع ﺣﺮﻛﺖ
ﺷﺮوع ﺣﺮﻛﺖ ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﺗﻐﻴﻴﺮ از ﺣﺎﻟﺖ ﺛﺒﺎت ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ (آﺑﺮاﻣﺰ و ﻛﺮاﻳﺴﺖ، ٢٠٠٣).
ﺗﺎ ﻛﺘﻴﻚ: ﺷﺮوع ﺣﺮﻛﺖ را ﺑﻪ دﻛﻤﻪﻫﺎي ﻓﺮاﺧﻮان ﻋﻤﻞ ﺧﻮد اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﺪ.
ﺑﻴﺸﺘﺮ دﻛﻤﻪﻫﺎ اﻳﺴﺘﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﭼﺮا ﻧﺘﻮان ﺷﺮوع ﺣﺮﻛﺖ را ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد؟ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﻴﻤﻴﺸﻦﻫﺎي ٣CSS ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮات ﻣﺘﻌﺪدي را اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻴﺪ ـ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎﻟﺲ دﻫﻲ:
ﺷﻤﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ دﻛﻤﻪ را ﭼﺮﺧﺎﻧﺪه ﻳﺎ رﻧﮓ آن را ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﻴﺪ.
ب) ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ
اﻳـــﻦ وﺿﻌﻴـــﺖ زﻣﺎﻧـــﻲ رخ ﻣﻲدﻫـــﺪ ﻛـــﻪ ﻣﺤﺮﻛﺖﻫـــﺎ ﺑـــﺰرگ ﺗـــﺮ ﺷـــﻮﻧﺪ (ﻓﺮاﻧﻜﻮﻧـــﺮي و ﺳـــﻴﻤﻮﻧﺰ، ٢٠٠٥). ﺑـــﻪ ﻟﻄـــﻒ ﺗﻜﺎﻣـــﻞ، اﻳـــﻦ روش ﺑﻴﺸـــﺘﺮ از ﺣﺮﻛـــﺖ ﺑـــﻪ ﺳـــﻤﺖ ﻋﻘـــﺐ ﺗﻮﺟﻬـــﺎت را ﺟﻠـــﺐ ﻣﻲﻛﻨـــﺪ:
» اﺷﻴﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﺷﻴﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﻣﻲروﻧﺪ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ وا ﻛﻨﺶ ﻓﻮري ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻓﻮرﻳﺖ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻳﻚ ﻣﺤﺮك ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻳﺎ ﻋﺪم اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.« (ﻓﺮاﻧﻜﻮﻧﺮي و ﺳﻴﻤﻮﻧﺰ، ٢٠٠٥، ص. ٩٦٢)
ﺗﺎ ﻛﺘﻴﻚ: وﻳﺪﻳﻮﻫﺎي ﻓﻴﺲ ﺑﻮك را ﺑﺎ زوم ﻛﺮدن ﺷﺮوع ﻛﻨﻴﺪ.
اﻓﺮاد ﺑﻪ اﺑﺘﺪاي وﻳﺪﻳﻮﻫﺎي ﺧﻮد ﺣﺮﻛﺖ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ـ ﺑﻪ اﻣﻴﺪ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ. ﻣﺜﻼ ﻓﺸﺎر دادن ﻋﻨﺎوﻳﻦ از ﻃﺮﻓﻴﻦ، و ﻳﺎ زوم ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﻴﺮون.
اﻳﻦ ﻛﺎر ﺧﻮب اﺳﺖ. اﻣﺎ ﺗﻼش ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي آن از ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ. ﻋﻨﺎوﻳﻦ ﺧﻮد را از ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﺑﺰرگ ﺗﻐﻴﻴﺮ داده، و ﻳﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺰرﮔﻨﻤﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﺷﻲء از زوم ﺑﻪ داﺧﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ.
ﻧﺎ ﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻮدن ﺣﺮﻛﺖ
ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻮدن ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺣﺮﻛﺎت ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ اﺳﺖ. ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ، اﻳﻦ روش ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ:
»اﻣﻜﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﺮﻛﺎت ﺗﻨﺪ و ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺟﻬﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ از اﻫﺪاﻓﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲاﺟﺰاي آن ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻤﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. « (ﭘﺮات و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠١٠، ص. ١٧٢٩ـ١٧٢٨)
اﮔﺮ ﻳﻚ ﺷﻜﺎرﭼﻲ ﺑﺪون ﻫﺸﺪار ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد، ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ آﻣﺎده ﺑﺎﺷﻴﻢ. اﮔﺮ ﻣﺮدم ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺣﺮﻛﺎت را ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻨﺪ، ﻣﻲﻣﺮدﻧﺪ.
د) ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﭘﻮﻳﺎ
آﺑﺮاﻣﺰوﻛﺮاﻳﺴﺖ (٢٠٠٣) ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺗﻨﻬﺎ وﻗﺘﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻧﺎ ﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ (ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺷﺮوع ﺣﺮﻛﺖ).
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، ﻓﺮاﻧﻜﻮﻧﺮي و ﺳﻴﻤﻮﻧﺰ (٢٠٠٥) ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﻣﺨﺎﻟﻔﻨﺪ. در ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﺪ. و ﻣﻦ ﺑﺎ ﻧﻈﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﻮاﻓﻘﻢ.
ﭼـﺮا؟ ﭼـﻮن ﺣﺮﻛـﺖ ﻧﻴـﺎزي ﺑـﻪ ﺟﺎﺑﺠﺎﻳـﻲ واﻗﻌـﻲ ﻧـﺪارد. ﺣﺘـﻲ ﺣـﺮﻛﺎت ادرا ك ﺷـﺪه ﻫـﻢ ﺗﻮﺟﻬـﺎت را ﺑـﻪ ﺧـﻮد ﺟﻠـﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨـﺪ.
ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﺳﻴﺎن، ﻛﺮﻳﺸﻨﺎ و اﻟﺪر (٢٠١٥) ﻋﻼﺋﻢ ﻫﺸﺪار دﻫﻨﺪه ﻛﻪ ﭼﺸﻢ را ﺧﻴﺮه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار داده و ﺗﺄﺛﻴﺮات ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي را ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﻤﺎدﻧﮕﺎري ﭘﻮﻳﺎ ﺑﻮد ﺑﺪﺳﺖ آوردﻧﺪ:
» اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﭘﻮﻳﺎ ﺳﺒﺐ ادرا ك ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد، و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺧﻴﺮه ﺷﺪن ﭼﺸﻢ ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ رخ ﻣﻲدﻫﺪ. « (ﺳﻴﺎن، ﻛﺮﻳﺸﻨﺎ و اﻟﺪر، ٢٠١٥، ص. ١٤٣١)
ﺗﺎ ﻛﺘﻴﻚ: ﺣﺮﻛﺎت ادرا ك ﺷﺪه را ﺑﻪ آﻳﻜﻮنﻫﺎي اﻳﺴﺘﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﺪ.
ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل .
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﻟﻮﮔﻮي ﺧﻮد ﺣﺮﻛﺖ را اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﺪ (ﺳﻴﺎن، ﻛﺮﻳﺸﻨﺎ و اﻟﺪر، ٢٠١٤). در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ، ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻦ درﺑﺎره رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﻓﻮﻧﺖ را ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ اﻳﺪهﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘر ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻨﻴﺪ.
ه) ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ
در ﻧﻬﺎﻳﺖ، ﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺎت ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺣﺴﺎﺳﻴﻢ (ﺗﺮوﻳﻪ، ٢٠٠٨). ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ـ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ زﻳﺮﺑﻨﺎي ﻋﺼﺒﻲ ـ ﻣﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ زﻳﺎدي ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﻤﻨﻮﻋﺎن ﺧﻮد دارﻳﻢ.
» ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ دﻗﻴﻖ pSTS ﭘﺎﺳﺦﻫﺎي دﻗﻴﻘﻲ در ﻣﻮرد ﺣﺮﻛﺎت اﻧﺴﺎن در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺎت ﻳﻚ ﺳﮓ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ. اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ وا ﻛﻨﺶﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﺤﺮك ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺣﺴﺎس اﺳﺖ.« (ﻛﺎﻳﺰر، ﺷﻴﻔﺮرا و ﭘﻠﻔﺮي، ٢٠١٢، ص. ١)
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، ﺣﺮﻛﺎت ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺣﺮﻛﺎت ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺪن اﺳﺖ. ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﺟﻮﺟﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺎزه از ﺗﺨﻢ در آﻣﺪه اﻧﺪ، ﺣﺮﻛﺎت ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺪن ﻳﻚ ﻣﺮ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﻏﻲ ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻣﻲﭼﺮﺧﺪ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ (واﻟﻮرﺗﻴﮕﺎرا، رﮔﻮﻟﻴﻦ و ﻣﺎرﻛﻮﻧﺎﺗﻮ، ٢٠٠٥).
اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻜﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ: ﺣﺮﻛﺎت ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ را ﺑﻪ اﺑﺘﺪاي وﻳﺪﻳﻮﻫﺎي ﻓﻴﺲ ﺑﻮك اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﺪ.
ﭼﺮا ﺣﺮﻛﺎت ﺑﺪﻧﻲ را ﺑﻪ اﺑﺘﺪاي وﻳﺪﻳﻮﻫﺎي ﻓﻴﺲ ﺑﻮك ﺧﻮد اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻜﻨﻴﻢ؟ وﻗﺘﻲ ﻣﺮدم در ﺣﺎل ﭘﻴﮕﻴﺮي اﺧﺒﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺣﺮﻛﺎت ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ.
ﻣﺤﺮك ٣: ﻣﺮدم
ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ اﺳﺖ، اﻣﺎ اﻣﻜﺎن ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﺸﺎن دادن ﺗﺼﺎوﻳﺮ اﻳﺴﺘﺎ از اﻓﺮاد ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارد.
اﻳﻦ ﺗﺼﺎوﻳﺮ، ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ـ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ STS ﻣﺎ را ﻓﻌﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ (آﻟﻴﺴﻮن، ﭘﻮس و ﻣﻚ ﻛﺎرﺗﻲ، ٢٠٠٠).
ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:
●ﭼﻬﺮه ●ﺑﺪن
●ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺪن
اﻟﻒ) ﭼﻬﺮه
ﭼﻬﺮهﻫﺎ ﻣﻜﺎنﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ از ﻣﻐﺰ را ﻓﻌﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ:
»ﭼﻬﺮهﻫﺎ اﺑﺘﺪا ﭼﻴﻦﻫﺎي دوﻛﻲ ﺷﻜﻞ ﻣﻐﺰ را ﻓﻌﺎل ﻛﺮده، و در اداﻣﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﭼﻴﻦ ﭘﺸﺖ ﺳﺮي ﮔﻴﺠﮕﺎﻫﻲ، ﺷﻴﺎر ﭘﺲ ﺳﺮي و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻗﺸﺮ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﭼﻴﻦ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﮔﻴﺠﮕﺎﻫﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. « (ﭘﻮس و ﻫﻤﻜﺎران، ١٩٩٦، ص. ٥٢٠٥)
آزﻣﺎﻳﺸﺎت زﻳﺎدي در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺗﻐﻴﻴﺮات اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‌اﻧﺪ.
در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت، ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻛﻮﭼﻜﻲ را در ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ اﻋﻤﺎل ﻛﺮده و ﻣﺪت زﻣﺎن ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺮدم ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار دادﻧﺪ. رو، راﺳﻞ و ﻻوي (٢٠٠١) درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﻗﺎدرﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﭼﻬﺮه اﻓﺮاد را آﺳﺎﻧﺘﺮ از ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺳﺎﻳﺮ اﺷﻴﺎء (ﻣﺜﻼ ﻟﺒﺎس) ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻨﺪ.
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، ﭼﻬﺮهﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ درآﻳﻨﺪ (اﻳﺴﺘﻮود، اﺳﻤﻴﻠﻚ و ﻣﺮﻳﻜﻞ، ٢٠٠٣). ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﺗﺄﺛﻴﺮ واروﻧﮕﻲ ﭼﻬﺮه، ﺗﺸﺨﻴﺺ ﭼﻬﺮهﻫﺎي واروﻧﻪ ﻛﻨﺪﺗﺮ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد. (اﭘﺴﺘﺎﻳﻦ و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠٦).
ﺣﺎﻻ ﺳﺌﻮال اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﭼﻬﺮه را ﻣﻲﺳﺎزد ﺑﻠﻪ ﭼﻬﺮه را ﻣﻐﺰ ﻣﺎ در ﻛﺪام ﻧﻘﻄﻪ، ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻳﻚ ﭼﻬﺮه را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟
ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ. ﻣﻐﺰ ﻣﺎ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﻲ ﻣﻲﮔﺮدد (آروﻧﻮف، ٢٠٠٦). ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ اﺣﺴﺎﺳﺎت را در ﻣﻴﺎن دﻳﮕﺮان ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻴﻢ.
» ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺨﺴﺖ ﻧﺸﺎن داد اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﻲ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻚ ﭼﻬﺮه ﺳﺒﺐ ﺑﻴﺎن اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻧﻪ ﺧﻮد اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎ. « (آروﻧﻮف، ٢٠٠٦، ص. ٨٥)
اﻳﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﭼﻬﺮهﻫﺎي داراي اﻟﮕﻮ را ﺑﻬﺘﺮ از ﭼﻬﺮهﻫﺎي ﻣﺒﻬﻢ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ:
درﺑﺎره اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﻌﺪﺗﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﻮاﻫﻢ داد.
ب) ﺑﺪن
ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ، ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺗﺨﺼﺼﻲ در ﻣﻐﺰ اﻣﻜﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﺪن اﻧﺴﺎن را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآورﻧﺪ: » در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻌﻲ از ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮل، ﻳﻚ ﺑﺨﺶ ﻗﺸﺮي ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ در اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺼﻮرت اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺑﺪن اﻧﺴﺎن ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ. اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ در
ﻗﺸﺮ ﺟﺎﻧﺒﻲ ﭼﻴﻦ ﭘﺲ ﺳﺮي واﻗﻊ اﺳﺖ « (داوﻧﻴﻨﮓ و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠١، ص. ٢٤٧٠) ﺑﺪن ﻫﻢ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭼﻬﺮه، ﺗﻮﺟﻬﺎت را از ﻃﺮﻳﻖ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
داوﻧﻴﻨﮓ و ﻫﻤﻜﺎران (٢٠٠٤) ﻟﻜﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ را ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ. وﻗﺘﻲ اﻳﻦ ﻟﻜﻪﻫﺎ ﺑﺪن اﻧﺴﺎن را ﺗﺪاﻋﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﺮدﻧﺪ.
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎﻧﻲ اﺑﺮاز ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﭼﻬﺮه و ﺑﺪن ﻫﺮ دو ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎﺷﻨﺪ (ﺑﻴﻨﺪﻣﺎن و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠١٠).
در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ در ﻣﻐﺰ ﻫﻢ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺪن را ﺑﺼﻮرت ﻣﻨﻔﺮد ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲدﻫﻨﺪ (ﭘﻴﻠﻦ و داوﻧﻴﻨﮓ، ٢٠٠٧).
ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، دﺳﻴﻤﻮن و ﻫﻤﻜﺎران (١٩٨٤) راﺑﻄﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲﺑﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﺴﺎزي ﻣﻐﺰ و واﻗﻌﻲ ﺑﻮدن ﺗﺼﻮﻳﺮ دﺳﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ. وﻗﺘﻲ دﺳﺖ اﻓﺮاد واﻗﻊ ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ، ﻓﻌﺎﻟﺴﺎزي اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ.
ﻣﺤﺮک ٤: ﺣﻴﻮاﻧﺎت
اﺣﺘﻤﺎﻻ اﻳﻦ ﺟﻮك را ﺷﻨﻴﺪه ﺑﺎﺷﻴﺪ: اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻣﻄﻠﺐ ﺷﻤﺎ ﻓﺮا ﮔﻴﺮ (وﻳﺮوﺳﻲ) ﺷﻮد، ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﮔﺮﺑﻪ ﻧﺎز ﻧﻴﺎز ﺧﻮاﻫﻴﺪ داﺷﺖ.
ﺧﺐ، ﻣﻤﻜﻦ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ ﺟﻮاب دﻫﺪ اﺟﺪاد ﻣﺎ ﺑﺮاي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﺑﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻨﺪ:
»داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت درﺑﺎره ﺣﻴﻮاﻧﺎت از اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋه اي ﺑﺮاي اﺟﺪاد ﻣﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﻤﻊ آوري ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد. ﺣﻴﻮاﻧﺎت، اﻧﺴﺎنﻫﺎ را ﺷﻜﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ. وﻗﺘﻲ ﻳﻚ ﻏﺬا ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد، ارزش ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻛﺮدن را داﺷﺖ و ﺳﭙﺲ از ﻃﺮﻳﻖ زﻫﺮ، ﺷﺎخ، ﭘﻨﺠﻪ، ﺑﺪن، ﻗﺪرت و ﻏﻴﺮه ﺷﻜﺎر ﻣﻲﺷﺪ « (ﻧﻴﻮ، ﻛﺎزﻣﻴﺪس و ﺗﻮﺑﻲ، ٢٠٠٧، ص. ١٦٥٩٨) ﺑﺮاي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن اﺟﺪاد ﻣﺎ، ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ از ﻣﻐﺰ آﻧﻬﺎ وﻇﻴﻔﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺷﺎن اﻳﺠﺎد ﺷﺪ و ﻣﺎ اﻳﻦ ﺳﺎزوﻛﺎرﻫﺎ را ﺑﻪ ارث ﺑﺮدﻳﻢ. ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ اﻣﺮوز ﻫﻢ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﺨﺸﻲ از ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺤﺪود ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
اﻟﻒ) وﻳﮋ ﮔﻲﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﻴﻪ
ﻫﻴﭻ ﺣﻴﻮاﻧﻲ ﺑﻄﻮر ﺧﺎص ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ. ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﻬﺮه و ﺑﺪن، ﻣﻐﺰ ﻣﺎ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﻲ را ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲدﻫﺪ:
»ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﻈﺎرﺗﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ، ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻄﻮر ﺧﻮدﻛﺎر ﺑﺎ ﻫﺮ ﻫﺪﻓﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﺼﺮي ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ ﺣﻴﻮان دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻛﺮده، ﻓﻌﺎﻟﺴﺎزي ﻣﻲﺷﻮد. « (ﻛﺎزﻣﻴﺪس و ﺗﻮﺑﻲ، ٢٠١٣، ص. ٢٠٦)
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﺮﺧﻲ از ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. در اداﻣﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﻮاﻫﻢ داد.
ﻣحرک 5: ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻲ
ﻣﺎ ﺑﺮاي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻲ داﺷﺘﻪ اﻳﻢ، ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻦ ٥ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻛﻪ در اداﻣﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﻮاﻫﻢ داد:
●ﺧﻴﺮه ﺷﺪن ﭼﺸﻢ ●ﺟﻬﺖ ﺳﺮ و ﺑﺪن ●اﺷﺎره ﻫﺎ
●ﻓﻠﺶ ﻫﺎ
●ﻛﻠﻤﺎت ﺟﻬﺖ دار
اﻟﻒ) ﺧﻴﺮه ﺷﺪن ﭼﺸﻢ
آﻳﺎ ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻦ درﺑﺎره ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻳﺎ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﻧﺮخ ﺗﺒﺪﻳﻞ را ﺧﻮاﻧﺪه اﻳﺪ؟ ﭘﺲ ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺧﻴﺮه ﺷﺪن ﭼﺸﻢ ﺗﻮﺟﻪ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻜﺎت ﻇﺮﻳﻒ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ را ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﻮاﻫﻢ داد:
اﺟﺪاد ﻣﺎ ﺑﺮاي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺧﻴﺮه ﺷﺪن ﭼﺸﻢ داﺷﺘﻨﺪ. اﻣﺎ ﭼﺮا اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ ﺑﻮد؟
اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﻜﺎن ﻳﺎﺑﻲ اﺷﻴﺎء و درك اﺣﺴﺎﺳﺎت در اﻓﺮاد دﻳﮕﺮ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ (اﻣﺮي، ٢٠٠٠). ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، ﻋﺎﻣﻞ دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ وﺟﻮد دارد: ﺗﺴﻠﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ.
ﺗﻤﺎﻣﻲﺟﻮاﻣﻊ ـ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﻮاﻣﻊ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ـ داراي ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺗﺴﻠﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ (ﭼﻨﺲ، ١٩٦٧). ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮﺟﻮدات از ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮ و ﻗﻮي ﺗﺮﻧﺪ. اﺟﺪاد ﻣﺎ ﺑﺮاي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﻮد را درون اﻳﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻨﺪ. و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻮﺟﻮدات ﻏﺎﻟﺐ و ﺑﺮﺗﺮ ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻨﺪ.
اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪ ﭼﻪ ﺷﻴﻮه اي اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﺪ؟ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺗﻮﺟﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺘﻜﻲ ﺑﻮدﻧﺪ.
ﻫﻤﻪ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻂ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮد ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻲدﻫﻨﺪ.
اﺟﺪاد ﻣﺎ اﻳﻦ ﻧﮕﺎهﻫﺎ را ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺴﻠﻂ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲدادﻧﺪ. ﺑﺪون اﻳﻦ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ، ﺑﺎ ﺷﺨﺺ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺟﻨﮕﻴﺪه و ﻣﻲﻣﺮدﻧﺪ.
اﻣﺎ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ اﺟﺪاد ﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺧﻴﺮه ﺷﺪن ﭼﺸﻢ را ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪ (رﺟﻮع ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ اﻣﺮي، ٢٠٠٠). ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ زﻧﺪه ﻣﻲﻣﺎﻧﺪﻧﺪ. ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮد، ﻣﺎ ﻧﻴﺰ دو ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم را از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ارث ﺑﺮده اﻳﻢ (ﻻﻧﮕﺘﻮن، وات و ﺑﺮوس، ٢٠٠٠).
١ـ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﺎده ﺗﺮ ﭼﺸﻤﺎن را ﺑﺪﺳﺖ آوردﻳﻢ.
»ﻧﮕﺎه ﺧﻴﺮه در ﻣﻐﺰ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﻣﻲﺷﻮد، و ﻣﺪاري ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﻗﺸﺮ ﮔﻴﺠﮕﺎﻫﻲ، آﻣﻴﮕﺪال و اورﺑﻴﺘﻮﻓﺮاﻧﺘﺎل در اﻳﻦ ﻛﺎر دﺧﻴﻠﻨﺪ. « (اﻣﺮي، ٢٠٠٠، ص. ٥٨١)
اﻳﻦ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ردﻳﺎب ﻣﺴﻴﺮ ﭼﺸﻢ (EDD) ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد (ﺑﺎرون ﻛﻮﻫﻦ، ١٩٩٥).
٢ـ ﭼﺸﻤﺎن ﻣﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ.
» ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻛﻪ ادرا ك ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﭼﺸﻢ ﺑﺮاي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺼﺮي ﻣﺎ ﺳﺎده اﺳﺖ. « (ﻻﻧﮕﺘﻮن، وات و ﺑﺮوس، ٢٠٠٠، ص. ٥٢)
ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺤﺚ: ﻣﻐﺰ ﻣﺎ داراي ﻣﻜﺎﻧﻴﺰمﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت ﺧﻮدﻛﺎر ﺧﻴﺮﮔﻲ ﻧﮕﺎه را ﺗﺸﺨﻴﺺ داده و آن را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ: اﻓﺮاد را ﻃﻮري ﻧﺸﺎن دﻫﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ CTA ﺷﻤﺎ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
اﻳﻦ ﺗﺎ ﻛﺘﻴﻚ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲاﺳﺖ. ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ ﺷﻮاﻫﺪ ﺗﺠﺮﺑﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﺎﺟﺎﭼﻮﻻﭘﻮﻧﺖ و ﺑﺎل (٢٠١٤) رﺟﻮع ﻛﻨﻴﺪ.
ب) ﺟﻬﺖ ﺳﺮ و ﺑﺪن
اﮔﺮ ﻧﺘﻮاﻧﻴﻢ ﭼﺸﻢﻫﺎ را ﺑﺒﻨﻴﻢ، ﺑﺮاﺳﺎس ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮي ﺳﺮ و ﺑﺪن آﻧﻬﺎ، ﺧﻴﺮﮔﻲ ﻧﮕﺎه آﻧﺎن را اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ.
ﻣﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ را اوﻟﻮﻳﺖ ﺑﻨﺪي ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ (ﻻﻧﮕﺘﻮن، وات و ﺑﺮوس، ٢٠٠٠). ﺑﺪﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﻫﻤﻴﺖ را ﺑﺮاي ﭼﺸﻤﺎن ﻗﺎﺋﻠﻴﻢ، ﺑﻌﺪ ﺳﺮ و ﺑﻌﺪ ﺑﺪن.
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، اﻳﻦ اﺛﺮات اﻓﺰودﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار دﻫﻴﺪ.
اﮔﺮﭼﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ و ﺧﻴﺮﮔﻲ آن ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻧﺪارد، اﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮان اﺷﺎره را ﻫﻢ ﻳﻚ ﻧﺸﺎﻧﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻛﺮد. ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻣﻜﺎن ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺼﻮرت اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ وﺟﻮد دارد (ﻻﻧﮕﺘﻮن و ﺑﺮوس، ٢٠٠٠).
ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ.
ﺗﻤﺎﻣﻲاﺷﺎرهﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖ ﺳﺒﺎﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد (آرﻳﮕﺎ و واﺗﺎﻧﺎﺑﻪ، ٢٠٠٩).
آرﻳﮕﺎ و واﺗﺎﻧﺎﺑﻪ (٢٠٠٩) ﺗﺄﺛﻴﺮات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ژﺳﺖﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد دﺳﺖ را ﻣﻮرد ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮار دادﻧﺪ. اﻧﮕﺸﺖ ﺳﺒﺎﺑﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ را در ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
اﻣﺎ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي اﻧﮕﺸﺖ ﺳﺒﺎﺑﻪ را اﻳﻨﻘﺪر ﺷﺎﺧﺺ ﺟﻠﻮه ﻣﻲدﻫﺪ؟
وﻗﺘﻲ اﺟﺪاد ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺧﺎص ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ، اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖ ﺳﺒﺎﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدادﻧﺪ. ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﺳﺎدﮔﻲ و دﻗﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﺪ.
ﭼﺮا؟
اﻧﮕﺸﺖ ﺳﺒﺎﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ اﻧﮕﺸﺖ در ﻣﺠﺎورت ﺧﻮد دارد، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻣﻜﺎن ﺣﺮﻛﺖ آن ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ از اﻧﮕﺸﺘﺎن دﻳﮕﺮ اﺳﺖ.
اﻧﮕﺸﺖ ﻛﻮﭼﻚ ﻫﻢ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ اﻧﮕﺸﺖ ﻣﺠﺎور دارد. اﻣﺎ اﻧﮕﺸﺖ ﺳﺒﺎﺑﻪ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ (و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دﻗﻴﻖ ﺗﺮ) اﺳﺖ و ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﺑﻜﺎر رود. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ.
و اﻣﺎ اﻣﺮوز…
واﻟﺪﻳﻦ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ اﺷﺎره ﺑﻪ اﺷﻴﺎء، ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد درﺑﺎره ﺟﻬﺎن آﻣﻮزش ﻣﻲدادﻧﺪ. از ﻫﻤﺎن ﺳﻨﻴﻦ ﺟﻮاﻧﻲ، ﻣﺎ اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ. ﺑﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌﺮض ﻣﻮارد ﻣﺨﺘﻠﻒ، اﻳﻦ ﺗﺪاﻋﻲ ﺑﺼﻮرت اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد. ﻫﺮوﻗﺖ ﻳﻚ ژﺳﺖ اﺷﺎره ﻛﻨﻨﺪه را ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ، ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ آن ﺳﻤﺖ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﻢ. اﻳﻦ ﻳﻚ رﻓﻠﻜﺲ ﺧﻮدﻛﺎر اﺳﺖ.
اﮔﺮ اﻦ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺎﺷﻨﺪ ـ ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺪاﻋﻲﻫﺎي آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻪ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺼﻮرت ﺧﻮدﻛﺎر ﺷﻮﻧﺪ ـ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻤﺎدﻫﺎ (ﻣﺜﻼ ﻓﻠﺶ ﻫﺎ) ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺧﺐ، ﺣﺎﻻ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻴﺎﻧﺪازﻳﻢ
د) ﻓﻠﺶ ﻫﺎ
ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ روﺷﻦ اﺳﺖ: ﻓﻠﺶﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮدﻛﺎر ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ (ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، رﻳﺴﺘﻴﻚ و ﻛﻴﻨﮕﺴﺘﻮن، ٢٠٠٦). اﻳﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﺪاﻋﻲﻫﺎي آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻗﺎدرﻧﺪ ﺑﺼﻮرت ﺧﻮدﻛﺎر ﺗﻮﺟﻪ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ: ﺟﻬﺖ ﻓﻠﺶﻫﺎ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ دﻛﻤﻪﻫﺎي ﻓﺮاﺧﻮان ﻋﻤﻞ ﺧﻮد ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﻴﺪ.
اﮔﺮ CTA ﺷﻤﺎ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻠﺶ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ زاﺋﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل و ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﺷﻮاﻫﺪ ﻋﻠﻤﻲﻣﻮﺟﻮد، اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ (و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﻠﻴﻚ ﺑﻴﺸﺘﺮ) ﺷﻮد.
ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺷﻮاﻫﺪي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آزﻣﻮنﻫﺎي A/B (ﻣﺜﻼ ﻧﺮخﺗﺒﺪﻳﻞ (XL را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻨﻴﺪ.
و) ﻛﻠﻤﺎت ﺟﻬﺖ دار
ﻛﻠﻤﻪ »ﭼﭗ« ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ذاﺗﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻧﺪارد. ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺑﻲ ﺳﻮاد ﻫﻴﭻ ﺗﺄﺛﻴﺮي از آن درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ. ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻲ ﻣﻌﻨﻲ را ﻧﻤﺎﻳﺶ دﻫﻴﺪ.
ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد، اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎت ـ ﺑﺎ ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ ﺧﺎص ـ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻌﺎﻧﻲ وﻳﮋه اي را ﺑﺮاي ﺑﺎﺳﻮادﻫﺎ ﺗﺪاﻋﻲ ﻛﻨﻨﺪ. ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎﻻ، ﭘﺎﻳﻴﻦ و راﺳﺖ.
از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎت را ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺗﺪاﻋﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ، آﻳﺎ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎنﻫﺎﻳﻲ ﺳﻤﺒﻮﻟﻴﻚ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻧﻤﻲآﻳﻨﺪ؟ آﻳﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﺪاﻋﻲﻫﺎي آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻨﺪ؟ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻧﻪ.
و ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را ﻫﻢ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ (ﻫﻮﻣﻞ و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠١).
ﻣﺤﺮک 6: ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ زﻳﺎد
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﺎن، اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻨﺪ. ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ. ﺑﺮﺧﻲ از اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ، اﻣﺎ ﻧﻪ ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ. اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ دارد. ﺑﺎرت و راﺳﻞ (١٩٩٩) ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ اﺣﺴﺎﺳﺎت داراي دو ﺑﻌﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ:
●ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ: ﺳﻄﺢ ﻓﻌﺎﻟﺴﺎزي ●ﻇﺮﻓﻴﺖ: ﺳﻄﺢ ﺟﺬاﺑﻴﺖ
ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲاﺣﺴﺎﺳﺎت را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ دو ﺑﻌﺪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻨﻴﺪ:
اﻧﺪرﺳﻮن (٢٠٠٥) درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﺑﺎ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ ﺑﺎﻻ ـ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ وﺿﻌﻴﺖ
-ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮﺟﻬﺎت را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻨﺪ. اﻣﺎ ﭼﺮا؟
»اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺰاﻳﺎﻳﻲ ﻫﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺷﺮﻃﻲ ﻛﻪ روﻳﺪادﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮه، ﺑﻮﻳﮋه آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ارزش ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺧﺎﺻﻲ دارﻧﺪ (ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺗﻬﺪﻳﺪ) ، دﺳﺘﻜﻢ ﺗﺎ ﺣﺪي ﻣﺴﺘﻘﻞ از اﻫﺪاف ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﺟﻪ، ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻛﻨﺘﺮل و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﻮﻧﺪ (ووﻳﻠﻮﻣﻴﺮ، ٢٠٠٥، ص. ٥٨٧).
ﺳﻴﺮ ﺗﻜﺎﻣﻠﻲ و اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ. ﻣﺎ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰمﻫﺎي ﻋﺼﺒﻲ را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺳﺮﻳﻊ روﻳﺪادﻫﺎي ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺷﺪه ارﺗﻘﺎ داده اﻳﻢ. اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ.
ﺑﺮاي ﺳﻨﺠﺶ ﺗﺄﺛﻴﺮات ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ، ﻣﺤﻘﻘﺎن از ﺗﺄﺛﻴﺮي ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ﺗﺤﺮﻳﻚ اﺣﺴﺎﺳﻲ ﺗﻮأم ﺑﺎ دﺧﺎﻟﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ (آﻟﮕﻮم، ﭼﺎﺟﻮت و ﻟﻮ، ٢٠٠٤).
ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، در اداﻣﻪ ﻛﻠﻤﺎﺗﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. آﻧﻬﺎ را ﻧﺨﻮاﻧﻴﺪ. ﻓﻘﻂ ﺑﺼﻮرت ذﻫﻨﻲ رﻧﮓ ﻣﺘﻦ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده را ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻴﺪ.
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ا ﮔﺮ ﻛﻠﻤﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺎر اﺣﺴﺎﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ (ﻣﺜﻼ ﺗﺮس)، ﻧﺎم ﺑﺮدن از رﻧﮓ ﻛﻨﺪﺗﺮ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد. ﻣﺎ ﺑﺼﻮرت ﻧﺎﺧﻮدآ ﮔﺎه ﺑﻪ ﻛﻠﻤﺎت اﺣﺴﺎﺳﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ. اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ رﻳﺸﻪ در اﻋﺼﺎب ﻣﺎ دارد و ﻛﺎري ﺑﺮاي آن ﻧﻤﻲﺗﻮان ﻛﺮد.
در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ دو ﺗﺎ از ﻗﻮي ﺗﺮﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ:
●ﺗﻬﺪﻳﺪ
●رواﺑﻂ ﺟﻨﺴﻲ
اﻟﻒ) ﺗﻬﺪﻳﺪ
ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤﻲاﺳﺖ.
ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﺗﻜﺎﻣﻞ، ﻣﺎ ﻣﺎژول ﺗﺮس را ﺗﻮﺳﻌﻪ داده اﻳﻢ (اوﻣﺎن و ﻣﻴﻨﻜﺎ، ٢٠٠١). ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ ﻣﻐﺰ ﻣﺎ ﺑﺼﻮرت ﻧﺎﺧﻮدآ ﮔﺎه ﻣﺤﻴﻂ را اﺳﻜﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﻬﺪﻳﺪات ﻣﻲﮔﺮدد. ا ﮔﺮ ﻳﻚ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﻮد، ﭘﻴﺶ از ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ آ ﮔﺎﻫﺎﻧﻪ، ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺪاﻓﻌﻲ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ.
و اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﻮب اﺳﺖ. ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻴﺪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﺑﺼﻮرت آ ﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻫﺮ ﺗﻬﺪﻳﺪي را ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻴﻢ:
اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ اﻓﺮاد ﻣﻲﻣﺮدﻧﺪ. و ﭼﺮا ﻛﻪ ﻧﻪ.
ﺣﺎﻻ ﻳﻚ ﺳﺌﻮال اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد: ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻳﺪ؟ از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﺪون ﺣﻀﻮر آ ﮔﺎﻫﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد، ﭼﻪ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻳﻲ را ﺑﺼﻮرت ﻧﺎﺧﻮدآ ﮔﺎه ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ؟
اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ اﻳﻦ ﻳﻜﻲ را ﺣﺪس ﺑﺰﻧﻴﺪ. ﻣﻐﺰ ﻣﺎ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﻲ ﺳﺎده اي را رﺻﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ (آروﻧﻮف، ٢٠٠٦).
ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ را ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﻨﻴﻢ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از ﻣﻴﺎﻧﺒﺮﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ. ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲوﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻳﻚ ﻣﺤﺮك را ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﻜﺮده و ﺻﺮﻓﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﻨﺪي را ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻴﻢ. ا ﮔﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻛﻠﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻫﻤﺮاه
ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻐﺰ ﻣﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻳﻚ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﺪاﻓﻌﻲ ﻣﻲﺷﻮد. ﻣﺜﻼ ﭼﻬﺮهﻫﺎي ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ.
اﺟﺪاد ﻣﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺧﺸﻢ را ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻨﺪ ﺗﺎ اﺣﺘﻤﺎل زﻧﺪه ﺧﻮد را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﻨﻨﺪ. ﺑﺎ اراﺋﻪ ﻳﻚ وا ﻛﻨﺶ ﻓﻮري، اﻣﻜﺎن دﻓﺎع ﻣﻴﺴﺮ ﻣﻲﺷﺪ.
و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﻋﺼﺒﻲ اي در ﻣﺎ اﻳﺠﺎد ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﭼﻬﺮهﻫﺎي ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ را ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ از ﭼﻬﺮهﻫﺎي دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻴﻢ (اوﻣﺎن، ﻟﻮﻧﺪﻛﻮﻳﻴﺴﺖ و اﺳﺘﻴﻮز، ٢٠٠١).
ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﭼﻬﺮه ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﻣﻦ را در ﺑﻴﻦ ﭼﻬﺮهﻫﺎي ﺧﻨﺪان ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻌﻜﻮس آن ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻴﺪ.
اﻣﺎ ﭼﺮا اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ؟ ﻣﻦ ﺑﻪ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه از ﺳﻮي ﻣﻐﺰ اﺷﺎره ﻛﺮدم. اﻣﺎ ﻛﺪام وﻳﮋﮔﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؟
ﻣﻘﺼﺮ اﺻﻠﻲ، ﺣﺎﻟﺖ V ﺷﻜﻞ ﻣﻴﺎن اﺑﺮوﻫﺎي ﻣﺎﺳﺖ (آروﻧﻮف، ٢٠٠٦).
ﻋﺠﻴﺐ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ. اﻣﺎ ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻄﻠﺐ را ﮔﻮش ﻛﻨﻴﺪ.
ﺑﻴﺎﻧﺎت اﺣﺴﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﭼﻬﺮه ﻳﻚ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ (ا ﻛﻤﻦ، ١٩٧٣). ﺗﻤﺎﻣﻲﭼﻬﺮهﻫﺎي ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ، داراي ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ V ﺷﻜﻞ در ﺑﻴﻦ اﺑﺮوﻫﺎي ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ و ﺑﺮاي دﻓﺎع از ﺧﻮد ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ V را در ﻛﺴﺮي از ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻴﻢ. ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻜﺎﻧﻴﺰمﻫﺎي ﻋﺼﺒﻲ ﻛﻪ ﺗﺪاﻋﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﻳﻚ V ﺑﻌﻨﻮان ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه‌اﻧﺪ.
ﺣﺘﻲ اﻣﺮوزه ﻫﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌﺮض ﻳﻚ V ﻣﻮﺟﺐ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن آﻣﻴﮕﺪال، ﻛﻮرﺗﻜﺲ ﺟﺎﻧﺒﻲ، ﺷﻴﺎر ﮔﻴﺠﮕﺎﻫﻲ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ و ﭼﻴﻦ ﭘﺸﺖ ﺳﺮي ﮔﻴﺠﮕﺎﻫﻲ ﻣﻲﺷﻮد ـ ﺗﻤﺎﻣﻲﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﺮﺗﺒﻄﻨﺪ. (ﻻرﺳﻮن و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠٩).
»ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺷﻜﻞ ﺳﺎده ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮم V اﺳﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻋﺼﺒﻲ را ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ آن اﻣﻜﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺗﻬﺪﻳﺪ و ﺗﺄﺛﻴﺮات ﻣﻨﻔﻲ وﺟﻮد دارد، ﻓﻌﺎل ﺳﺎزي ﻛﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺧﻄﺮات ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﺼﺮي ﺳﺎده و ﺑﺪون اﺗﻜﺎ ﺑﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد.« (ﻻرﺳﻮن و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠٩، ص. ١٥٢٣)
اﮔﺮ ﻣﺎ ﻳﻚ V را ﺑﺼﻮرت ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺗﺪاﻋﻲ ﻛﻨﺪ ـ و ا ﮔﺮ ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻨﺪ ـ آﻧﮕﺎه ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻫﺮﺷﻜﻠﻲ ﺑﻪ ﻓﺮم V ﺑﺎﻋﺚ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد؟ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه، ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻫﻢ ﻫﺴﺖ (ﻻرﺳﻮن، آرﻧﻮف و اﺳﺘﺮﻧﺰ، ٢٠٠٧).
ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻻرﺳﻮن و ﻫﻤﻜﺎران (٢٠٠٧) درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﻗﺎدرﻧﺪ در ﺑﻴﻦ ﭼﻨﺪﻳﻦ ٨ ، ﻳﻚ ٧ را ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻨﺪ.
ﻧﻜﺘﻪ اﺻﻠﻲ ﺑﺤﺚ: ﻣﻐﺰ ﻣﺎ ﺑﺼﻮرت ﻣﺪاوم ﻣﺤﻴﻂ را در ﺟﺴﺘﺠﻮي اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ. وﻗﺘﻲ اﻳﻦ اﻟﮕﻮﻫﺎ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، آﻧﮕﺎه ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎ ﻫﺸﺪار درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﺗﺎ ﻛﺘﻴﻚ: ﺣﻴﻮاﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺪاﻋﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺗﻜﺎﻣﻠﻲ اﺳﺖ را ﻧﻤﺎﻳﺶ دﻫﻴﺪ.
ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺘﺮ ﮔﻔﺘﻢ، ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎ ﻣﺘﻜﻲ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻄﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻫﻢ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ـ ﺣﺘﻲ ا ﮔﺮ وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻣﺮگ آور ﺗﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺗﻮﺟﻪ اﻓﺮاد را ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺗﺪاﻋﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺗﻜﺎﻣﻠﻲ ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻴﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از اﻓﺮاد از ﻣﺎر و ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﻣﻲﺗﺮﺳﻨﺪ – ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﻣﺮوزه ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ آﻧﻬﺎ را ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ:
-
- ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺪاﻓﻌﻲ ﻣﺎ ﻣﺘﻜﻲ ﺑﺮ رﻳﺸﻪﻫﺎي ﺗﻜﺎﻣﻠﻲ ﺧﻮد اﺳﺖ. ﺑﺪﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻛﻪ از ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺟﺎﻧﻮراﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ را ﻫﺪف ﺷﻜﺎر ﻗﺮار ﻣﻲدادﻧﺪ.« (اوﻣﻦ و ﻣﻴﻨﻜﺎ، ٢٠٠١، ص. ٤٨٦)
ﺑﺎز ﻫﻢ ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ ﺧﻮد ﺣﻴﻮان را ﻧﻤﺎﻳﺶ دﻫﻴﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﻧﺸﺎن دادن وﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻫﻨﺪﺳﻲ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را در ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ (اوﻣﻦ، ﻓﻠﻴﻜﺖ و اﺳﺘﻴﻮز، ٢٠٠١).
ﻋﻨﻜﺒﻮتﻫﺎ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ:
» ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ و ﻫﺸﻴﺎري اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻨﻜﺒﻮتﻫﺎ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي آﻧﻬﺎ در زﻣﺮه ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻧﺪارد. ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺗﺤﺮﻳﻜﺎت اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻨﻜﺒﻮتﻫﺎي واﻗﻌﻲ و اﻟﮕﻮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﺳﺖ.« (ﻧﻴﻮ و ﮔﺮﻣﻦ، ٢٠١٥، ص. ٢١) ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ در ﻣﻮرد ﻣﺎرﻫﺎ ﻫﻢ ﺻﺎدق اﺳﺖ. ﻣﻐﺰ ﻣﺎ ﺧﻮد ﻣﺎر را ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻤﻲدﻫﺪ،
ﺑﻠﻜﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻨﺤﻨﻲ وار آن را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ (ﻟﻮﺑﻮ، ٢٠١٤).
ﺗﺎ ﻛﺘﻴﻚ: ﭼﻬﺮه ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﻋﻀﻮي ﺧﺎر از ﮔﺮوه را ﻧﻤﺎﻳﺶ دﻫﻴﺪ.
ﭘﻴﺸﺘﺮ ﺷﺮح دادم ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ ﭼﻬﺮهﻫﺎي ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ اﺳﺖ (ﻻرﺳﻮن و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠٩). ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، اﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ در ﻣﻮرد اﻋﻀﺎي ﺧﺎرج از ﮔﺮوه اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ (آ ﻛﺮﻣﻦ، ٢٠٠٦). اﺟﺪاد ﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﻣﺤﺘﺎط ﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ.
اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺴﻲ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻴﺪ، از ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺴﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ اﻟﻒ) از ﻟﺤﺎظ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮده و ب) ﭼﻬﺮه اي ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ را ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲدﻫﺪ.
ب) رواﺑط ﺟﻨﺴﻲ
ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي »رواﺑﻂ ﺟﻨﺴﻲ« را ﻫﻢ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻢ. آﺧﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﺎ در ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺑﻪ آن اﺣﺘﻴﺎج دارﻳﻢ رواﺑﻂ ﺟﻨﺴﻲ اﺳﺖ.
اﻣﺎ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﻮﺟﻪ زﻳﺎدي را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻧﻴﺎ ﻛﺎن ﻣﺎ ﺑﺎ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻳﻚ ﺷﺮﻳﻚ ﺟﻔﺖ ﮔﻴﺮي اﺣﺘﻤﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ داﺷﺘﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ و ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﺗﻜﺎﻣﻞ، ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ (ﻣﻮﺳﺖ و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠٧).
ﻣﺤﺮک 7: غیرﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺑﻮدن
اﮔﺮ ﻣﺤﺮكﻫﺎ ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ اﻓﺮاد را در دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺷﺎن ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ، اﻣﺎ ﻗﺎدرﻧﺪ ﻣﺎﻧﻊ از ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺷﻮﻧﺪ:
» اﻓﺮاد ﺑﺼﻮرت ﻋﺎﻣﺪاﻧﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ داﻧﺴﺘﻪ ﺟﻠﺐ ﻛﺮده و ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﺮﺗﺒﻂ را ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ، اﻳﻦ رﻓﺘﺎر ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﻣﻜﺮر رخ دﻫﺪ، ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺧﻮدﻛﺎر ﻣﺒﺪل ﻣﻲﺷﻮد.« (ﺳﺎن، ﻟﻴﻢ و ﭘﻨﮓ، ٢٠١٣، ص. ٥٠)
آﮔﻬﻲﻫﺎي ﺑﻨﺮي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ از اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﺮاي ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻨﺮﻫﺎ (ﻳﺎ ﺷﻜﻞﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻋﺎدت)، ﺑﻪ ﭼﻴﺰي ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻧﻴﺎز دارﻳﺪ. ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ آﻣﻴﮕﺪال ﻓﻌﺎل ﺷﺪه و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺟﻠﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ (ﻫﺮي و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠٧).
دو راﻫﻜﺎر ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ وﺟﻮد دارد:
– تابو
-تازگی
اﻟﻒ) ﺗﺎﺑﻮ
ﻛﻠﻤﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﺎﺑﻮ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻳﻨﺪ، ﺑﻴﺶ از ﻛﻠﻤﺎت اﺣﺴﺎس ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ (ﻣﺘﻴﻮﺳﻮن، آرﻧﻞ و ﻣﻨﺴﻔﻴﻠﺪ، ٢٠٠٨). اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎت ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻠﻤﺎت ﺟﻨﺴﻲ، ﻛﻔﺮﮔﻮﻳﻲ ﻳﺎ ﻧﺎﺳﺰا ﻫﺴﺘﻨﺪ.
اﻳﻦ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺑﻠﻨﺪﮔﻮﻫﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮﺧﻲ از ﺑﻠﻨﺪﮔﻮﻫﺎ (ﻣﺜﻼ ﺗﻮﻧﻲ راﺑﻴﻨﺰ) ﺗﻮﺟﻪ ﺣﻀﺎر را ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ب) ﺗﺎزﮔﻲ
ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺗﺎزه ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ اﻟﮕﻮﻫﺎي آﺷﻨﺎﺗﺮ (ﻓﺎﻧﺘﺰ، ١٩٦٤). اﺟﺪاد ﻣﺎ ا ﮔﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﺗﺎزه را ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻨﺪ، اﺣﺘﻤﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن داﺷﺘﻨﺪ:
» اﻣﻜﺎن ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻳﻚ ﻣﺤﺮك ﺟﺪﻳﺪ ارزش ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي داﺷﺖ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ آﺷﻨﺎي ﭘﻴﺮاﻣﻮن، ﺑﻪ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎ اﻣﻜﺎن ادرا ك و آﻣﺎده ﺷﺪن ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮي ﻣﻲﺑﺨﺸﻴﺪ. « (ﺟﺎﻧﺴﺘﻮن و ﻫﻤﻜﺎران، ١٩٩٠، ص. ٣)
ﺗﺎ ﻛﺘﻴﻚ: ﻣﺤﺮكﻫﺎي آﺷﻨﺎ را ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻛﺮده و ﻣﺤﺮك ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺴﺎزﻳﺪ.
ﺗﺎزﮔﻲ ﻳﻚ ﺷﻤﺸﻴﺮ دو ﻟﺒﻪ اﺳﺖ.
از ﻳﻚ ﺳﻮ ﺳﺒﺐ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮد.
از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ، ﻣﺮدم ﺗﺎزﮔﻲ را دوﺳﺖ ﻧﺪارﻧﺪ و ﺑﻪ آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ (وﻳﻨﻜﻴﻠﻤﻦ و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠٣).
ﭘﺲ ﭼﻪ ﻛﺎر ﻛﻨﻴﻢ؟ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻌﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻣﺤﺮكﻫﺎي آﺷﻨﺎ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻛﻨﻴﻢ. آﻧﺘﺮوﭘﻮﻣﻮرﻓﻴﺴﻢ (ﺗﺼﻮر ﺷﺨﺼﻴﺖ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﭼﻴﺰﻫﺎي دﻳﮕﺮ) را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ. اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم، ﺑﺮاي اﺷﻴﺎء ﻳﺎ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲﺷﻮد.
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺎﺻﻠﻪ، ﻳﻚ ﻣﺤﺮك ﺟﺪﻳﺪ و ﺗﺎزه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد. ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎي اﺻﻠﻲ آﺷﻨﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ، اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻄﻠﻮب ﺗﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
ﺗﺎ ﻛﺘﻴﻚ: ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺑﻨﺮي را ﺑﻪ ﻣﻜﺎنﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي در ﺻﻔﺤﻪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﻴﺪ.
ﻣﺮدم دﭼﺎر ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻨﺮﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻜﺎن ﻣﺤﺮكﻫﺎ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ (ﭼﻮن و ﺟﻴﺎﻧﮓ، ١٩٩٨). ﻣﺮدم ﻣﻜﺎنﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ را روي ﻳﻚ آﮔﻬﻲ ﺑﻨﺮي ﺗﺸﺨﻴﺺ داده و آﻧﻬﺎ را ﺑﻼ ك ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻜﺎن اﻳﻦ آ ﮔﻬﻲﻫﺎ را ﻫﺮ از ﮔﺎﻫﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﻴﺪ:
» ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻜﺎن ﻳﻚ ﺑﻨﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻨﻨﺪه را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ آن ﺟﻠﺐ ﻛﻨﺪ. « (ﺗﻨﮕﻤﺎﻧﻲ، ٢٠١٦، ص. ٦٩)
ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ: از ﺗﻜﻨﻴﻚ اﻣﺘﻨﺎع ﺑﺮاي ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﺎپ آپﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ.
ﺑﺎ ﺑﺮوز درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎ، ﻋﺎدات اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن، ﻣﺎ اﻣﺘﻨﺎع اﺳﺘﺎﻧﺪاردي را ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻲدﻫﻴﻢ. ﻣﺜﻼ ا ﮔﺮ ﻳﻚ رﻫﮕﺬر از ﻣﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﭘﻮل ﻛﻨﺪ، ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد آن را رد ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ. اﻳﻦ ﻳﻚ وا ﻛﻨﺶ اﺳﺖ.
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، ﺳﺎﻧﺘﻮس، ﻟﻮي و ﭘﺮاﺗﻜﺎﻧﻴﺲ (١٩٩٤) ﻳﻪ راه ﺣﻞ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ: ﺗﻜﻨﻴﻚ اﻣﺘﻨﺎع.
وﻗﺘﻲ ﻛﻪ از اﻓﺮاد درﺧﻮاﺳﺖ ﻳﻚ ﻣﺒﻠﻎ ﻏﻴﺮﻣﻌﻤﻮل ﻣﻲﺷﺪ (ﻣﺜﻼ ٣٧ ﺳﻨﺖ)، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻟﻎ ﻣﻌﻤﻮل (ﻣﺜﻼ ٢٥ ﺗﺎ ٥٠ ﺳﻨﺖ)، ﻣﻴﺰان ﻛﻤﻚﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ.
ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﺎزﮔﻲ درﺧﻮاﺳﺖ، از اﻣﺘﻨﺎع ذﻫﻨﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲﺷﺪ. ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺮدم وادار ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺑﺼﻮرت آ ﮔﺎﻫﺎﻧﻪ اﻳﻦ درﺧﻮاﺳﺖ را ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ از اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ آ ﮔﻬﻲﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ. وﻗﺘﻲ ﺳﺎﻳﺖ ﻣﻦ را ﺗﺮك ﻛﻨﻴﺪ، ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﻨﺠﺮه دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﻲ روﺑﺮو ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ:
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﺑﻴﺎن، ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ. ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ آن را ﻛﻤﻲﺗﺎزه ﺗﺮ ﻛﻨﻢ:
اﻳﻦ ﻋﻨﺎوﻳﻦ ـ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﺎزﮔﻲ ﺷﺎن ـ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮﺟﻪ را ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻨﺪ. ﺑﺎزدﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪه و درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻦ را ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ارزش آزﻣﺎﻳﺶ ﻛﺮدن را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺤﺮک ٨: ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﻮد
اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻛﻮﻛﺘﻞ ﭘﺎرﺗﻲ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮده اﻳﺪ (ﻣﻮري، ١٩٥٩). وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻏﺮق در ﻳﻚ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ. اﻣﺎ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﻤﺎ اﺷﺎره ﻛﻨﺪ، ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺎن ﺳﻴﻠﻲ ﺧﻮاﻫﺪ زد.
اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﻗﺪرت ﻣﺤﺮك ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﻮد اﺳﺖ.
» ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮدﻛﺎر ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ داد و اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت در ﺻﻮرت وﺟﻮد در ﻣﺤﻴﻂ اﻃﺮاف، ﺑﺼﻮرت ﻣﺆﺛﺮي رﻣﺰﮔﺬاري ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. « (اﻟﻜﺴﻮﭘﻮﻟﻮس و ﻫﻤﻜﺎران، ص. ٧٧٧)
در اداﻣﻪ ﺳﻪ روش ﺑﺮاي ﺗﺤﺮﻳﻚ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﻮد ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ:
●ﻧﺎم ﺗﺎن
●ﭼﻬﺮه ﺗﺎن ●ﺗﻌﺎﻣﻼت ذﻫﻨﻲ
اﻟﻒ) ﻧﺎم ﺗﺎن
ﺷﻨﻴﺪن ﻧﺎم ﺗﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺸﺮ ﻣﻴﺎﻧﻲ و ﺟﻠﻮﻳﻲ ﻣﻐﺰ را ﻓﻌﺎل ﻛﻨﺪ (ﭘﺮﻳﻦ و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠٠٥). ﻧﻮزادان اﻳﻦ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ را در ﺣﺪود ٤ ﺗﺎ ٥ ﻣﺎﻫﮕﻲ ﻛﺴﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ (ﻣﻨﺪل، ﺟﻮﺷﻴﻚ و ﭘﻴﺴﻮﻧﻲ، ١٩٩٥).
اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﺷﻨﻴﺪاري ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ. ﻣﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ را ﻫﻢ ﺑﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌﺮض ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﺎم ﻣﺎن ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ (اﻟﻜﺴﻮﭘﻮﻟﻮس و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠١٢).
ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ: ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻰ ﺧﻮد را ﺷﺨﺼﻲ ﺳﺎزي ﻛﻨﻴﺪ (ﺑﻪ روﺷﻲ ﻧﻪ ﭼﻨﺪان آزار دﻫﻨﺪه)
ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﻣﻔﻬﻮم ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﻮد، ﺷﺨﺼﻲ ﺳﺎزي ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ دارد. ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻃﻲ زﻣﺎن ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮي اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد.
اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﻲﻣﺮاﻗﺐ ﺑﺎﺷﻴﺪ. ﺷﺨﺼﻲ ﺳﺎزي ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ آزار دﻫﻨﺪه اﺳﺖ:
»وﻗﺘﻲ اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺣﺎوي ﻋﻜﺲ، ﻣﻘﺼﺪ ﺗﻌﻄﻴﻼت و ﻧﺎم ﺧﻮد ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﺷﺨﺼﻲ ﺳﺎزي ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ آﻧﻬﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. « (ﻣﺎﻟﺮﻳﻮس و ﻫﻤﻜﺎران، ٢٠١٢، ص. ١)
ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻫﻨﻮز ﻧﺎﻣﻲﺑﺮاي آن ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ. اﻣﺎ ﻣﻦ آن را اﺛﺮ »آن ﻟﻌﻨﺘﻲﻫﺎ از ﻛﺠﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ« ﻣﻲﻧﺎﻣﻢ!
ب) ﭼﻬﺮهﺗﺎن
ﻣﻐﺰ ﻣﺎ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻣﻲرا ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﭼﻬﺮه ﺧﻮدﻣﺎن اﻳﺠﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ:
»ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻠﻮﻳﻲ، ﭘﺸﺘﻲ و ﮔﻴﺠﮕﺎﻫﻲ در ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﭼﻬﺮه ﺧﻮد دﺧﻴﻠﻨﺪ، ﺑﻮﻳﮋه در ﻧﻴﻤﻜﺮه ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻣﻐﺰ. « (دوو و ﺑﺮدار، ٢٠١١، ص. ٢)
ﭼﻬﺮهﻫﺎ و ﻧﺎمﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ اﻧﺪازه ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪﻧﺪ (ﺗﺎﭼﻴﻜﻮﻓﺴﻜﻲ و ﻧﻮوﻳﻜﺎ، ٢٠١٠).
ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ: ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻓﺮد را در ﺻﻔﺤﻪ ﭘﺮوﻓﺎﻳﻠﺶ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﮕﺬارﻳﺪ.
آﻳﺎ ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ اﺻﻠﻲ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻻ ﮔﻴﻦ ﺷﺪن دارﻳﺪ؟ ﭘﺲ آن را ﺷﺨﺼﻲ ﺳﺎزي ﻛﻨﻴﺪ. ﭼﻬﺮه ﻛﺎرﺑﺮ را ﻧﻤﺎﻳﺶ دﻫﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ و ﻣﺸﺎرﻛﺖ ادرا ك ﺷﺪه او اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ.
ﺷﻤﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺗﻌﺎﻣﻼت ذﻫﻨﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻴﺪ. ﻳﻌﻨﻲ آﻳﺘﻢ ﺑﻌﺪي…
ج) ﺗﻌﺎﻣﻼت ذﻫﻨﻲ
اﻳﻦ اﻳﺪه ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ. ﻣﻦ در اﻳﻨﺒﺎره در ﻣﻘﺎﻟﻪ رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺧﻮد ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ام.
در واﻗﻊ ﺗﺼﻮﻳﺮي را ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧﻮد را در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻨﺪ. ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، اﻟﺪر و ﻛﺮﻳﺸﻨﺎ (٢٠١٢) درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻣﺮدم وﻗﺘﻲ دﺳﺘﻪ ﻣﺎ گﻫﺎ در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ آﻧﻬﺎ ﻗﺮار داﺷﺖ، ﻳﻌﻨﻲ دﺳﺖ ﻏﺎﻟﺐ ا ﻛﺜﺮﻳﺖ اﻓﺮاد، ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ آن ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ.
اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ در ﻣﻮرد ﻣﺤﺼﻮﻻت ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﺎﻟﻲ.
اﮔﺮ از دﻳﺪﮔﺎه اول ﺷﺨﺺ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ، ﺗﻌﺎﻣﻼت ذﻫﻨﻲ را ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد (و ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ).
ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه در ﺗﻤﺎﻣﻲزﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ، اﻣﺎ ﺷﺎﻳﺪ در ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻛﻲ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ: ﺑﻪ اﻓﺮاد اﻣﻜﺎن دﻫﻴﺪ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺧﻮد را در وﺑﺴﺎﻳﺖﻫﺎي ﺗﺠﺎرت اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ آﭘﻠﻮد ﻛﻨﻨﺪ.
آﻳﺎ ﺑﺼﻮرت آﻧﻼﻳﻦ ﻟﺒﺎس ﻣﻲﻓﺮوﺷﻴﺪ؟ ﻣﺪلﻫﺎي ﺟﺬاب را ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده و ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻴﺪ.
اﺟﺎزه دﻫﻴﺪ ﻛﺎرﺑﺮان ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺧﻮد را ﺑﺎرﮔﺬاري ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻴﻨﺪ ﻟﺒﺎسﻫﺎ در ﻛﻨﺎر ﭼﻬﺮه ﺷﺎن ﭼﻄﻮر ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻨﺪ.
ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻟﺒﺎسﻫﺎ را ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻨﺪ (و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﺮخ ﺧﺮوج آﻧﺎن ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ). اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺎﻣﻼت ذﻫﻨﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺧﻮد را در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﺼﻮر ﻛﺮده و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻮق داده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.
ﻣﺤﺮک ٩: ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻫﺪف
ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ اي ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺳﺖ. ﻣﻦ ﺳﻌﻲ ﻛﺮدم در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ آن را ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺳﺎده ﻛﻨﻢ، اﻣﺎ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻪ دو ﻧﻮع از ﺗﻮﺟﻪ اﺷﺎره داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ (اﻳﺘﻲ و ﻛﻮخ، ٢٠٠١).
اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮ ﺗﻮﺟﻪ از ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ اﺳﺖ. ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻣﻨﻔﻌﻞ ﻛﻪ در آن اﻓﺮاد ﻫﺪف ﻓﻌﺎﻟﻲ ﻧﺪارﻧﺪ.
اﻣﺎ ﺗﻮﺟﻪ از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻫﻢ وﺟﻮد دارد ـ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺑﺼﻮرت ﻓﻌﺎل ﻫﺪﻓﻲ را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮﺧﻲ از ﺗﺎ ﻛﺘﻴﻚﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ را دﭼﺎر ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻨﺪ.
ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ:
●ﺑﺪون ﻫﺪف ●ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻫﺪف
اﻟﻒ) ﺑﺪون ﻫﺪف
وﻗﺘﻲ اﻓﺮاد ﻫﺪف ﺧﺎﺻﻲ ﻧﺪارﻧﺪ، ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﺤﺮك ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎر ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ آﻧﻬﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺳﺖ و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻓﻀﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺗﻮﺟﻪ اﻳﺠﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ:
» ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﺮﺗﺒﻂ در وﺿﻌﻴﺖﻫﺎﻳﻲ از ﺑﺎر ادرا ﻛﻲ اﻧﺪك ﻛﻪ در آن ﻇﺮﻓﻴﺖ ﭘﺮدازﺷﻲ ذﻫﻦ ﺑﺎﻗﻲ اﺳﺖ، ادرا ك ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ « (ﻛﺎرت واﻳﺖ ﻓﻴﻨﭻ و ﻻوي، ٢٠٠٧، ص. ١٧) ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، رزﻧﻴﻚ و آﻟﺒﺮت (٢٠١٤) درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﺧﺮﻳﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن آﻧﻼﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﺤﺼﻮل ﺧﺎﺻﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻛﻤﺘﺮي ﺑﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آ ﮔﻬﻲﻫﺎي ﺑﻨﺮي دارﻧﺪ و در
ﻋﻮض ﺑﻪ آﮔﻬﻲﻫﺎﻳﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲدر ﭘﻲ دارد؟
ﺑﺮاي ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ، ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺤﺮك ﺧﻮد را در وﺿﻌﻴﺘﻲ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺑﺎر ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ اﻧﺪﻛﻲ دارﻧﺪ.
ﺗﺎ ﻛﺘﻴﻚ: آﮔﻬﻲﻫﺎ را در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي ﺳﺮﮔﺮم ﻛﻨﻨﺪه و ﻣﻔﺮ ح ﻗﺮار دﻫﻴﺪ.
وﻗﺘﻲ آﮔﻬﻲﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲﮔﺬارﻳﺪ، وﺑﺴﺎﻳﺖﻫﺎﻳﻲ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻣﻌﻨﺎي ﻣﺘﻨﺎﺳﺒﻨﺪ، اﻣﺎ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﻔﺮح و ﺳﺮﮔﺮم ﻛﻨﻨﺪه ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ. اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻴﻨﻨﺪﮔﺎن اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ وﺑﺴﺎﻳﺖﻫﺎ ﺑﺪون ﻫﺪف ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ (و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه آﮔﻬﻲ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ).
ب) ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻫﺪف
وﻗﺘﻲ از ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ، ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻫﺪف را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻨﻴﻢ (ﻓﻮﻟﻚ، رﻣﻴﻨﮕﺘﻮن و ﺟﺎﻧﺴﺘﻮن، ١٩٩٢). ﻣﺜﻼوﻗﺘﻲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﺤﺮك آﺑﻲ ﻣﻲﮔﺮدﻳﻢ، ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﺮك ﻗﺮﻣﺰ ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد.
وﻗﺘﻲ ﻓﺮدي ﺑﻪ دﻧﺒﺎل XYZ اﺳﺖ، ﻣﺤﺮك ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ XYZ ﺷﺒﺎﻫﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ، ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ﺑﺼﺮي اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ. ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل، وﻗﺘﻲ آﮔﻬﻲﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﺨﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزﻧﻨﺪ: ﺳﻼم! ﻣﻦ ﻳﻚ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻫﺴﺘﻢ! ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺎ ﺳﺮﻳﻊ اﻳﻦ ﻣﺤﺮكﻫﺎ را ﺑﻲ رﺑﻂ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده و از ﺷﻴﻮه ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎن را از آﻧﻬﺎ ﺳﻠﺐ ﻛﻨﻴﻢ.
ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ آ ﮔﻬﻲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺧﻮد را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻴﺪ (ﻧﺌﻮ و ﭼﻮآ، ٢٠٠٦). ﻳﻌﻨﻲ آن را درون ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺘﺘﺎر ﻛﻨﻴﺪ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻮي اﻓﺮاد دﻗﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ: اﮔﺮ اﻓﺮاد ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﺤﺮك ﺧﺎﺻﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ، از ﺗﻮﺟﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. در
اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ از ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ ﺑﺼﺮي ﺑﺮاي ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ.
اﮔﺮ اﻓﺮاد ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻮﺿﻮع ﺧﺎﺻﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ، از ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻫﺪف ﺧﻮد را ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف آﻧﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﻴﺪ (داﻧﻜﻦ و ﻫﻤﻔﺮﻳﺰ، ١٩٨٩).
ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ: ﻫﺪف ﺧﻮد را در ﻧﻘﻄﻪ ﻛﺎﻧﻮﻧﻲ آﻧﻬﺎ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ.
ﻣﺮدم وﺑﺴﺎﻳﺖﻫﺎ را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﺤﺘﻮاﻳﺸﺎن ﺑﺎزدﻳﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. اﻳﻦ ﻫﺪف آﻧﻬﺎﺳﺖ.
ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، اﻏﻠﺐ آﮔﻬﻲﻫﺎ در ﺑﺎﻻ، ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻳﺎ ﻛﻨﺎرهﻫﺎي ﻣﺤﺘﻮاي اﺻﻠﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. اﻳﻦ ﻣﻜﺎنﻫﺎ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ را دارﻧﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ اﻓﺮاد ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻳﻦ ﻣﻜﺎنﻫﺎ ـ و آﮔﻬﻲﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در آﻧﻬﺎ ـ را از ورود ﺑﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺧﻮد ﻣﻨﻊ ﻛﻨﻨﺪ.
در ﺣﺎﻟﺖ اﻳﺪه آل، ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ آ ﮔﻬﻲ ﺧﻮد را درون ﻣﺘﻦ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ. ا ﮔﺮ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ ﻛﻪ آﮔﻬﻲ ﺷﻤﺎ ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺖ، اﺣﺘﻤﺎل ﻧﻔﻮذ ﺑﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﻓﺮاد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي
در اﻳﻨﺠﺎ ﺧﻼﺻﻪ اي ﺳﺮﻳﻊ اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد. ﺗﺼﻮﻳﺮ زﻳﺮ ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺤﺮكﻫﺎي ذﻛﺮ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ. آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﺪ؟
اﻳﻦ ﻣﺤﺮكﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: ﻣﺤﺮك ١: ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ
ﭘﻴﺶ زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻗﺮﻣﺰ ﭘﺮرﻧﮓ اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ زﻣﻴﻨﻪ اﻳﻦ ﺻﻔﺤﻪ، ﻳﻌﻨﻲ ﺳﻔﻴﺪ، ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ دارد. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺪن ﻣﻦ و ﻋﻨﻜﺒﻮت درون ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ دارﻧﺪ.
ﺿﻤﻨﺎ اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﻤﻲﻫﻢ ﺷﻴﺐ دار اﺳﺖ.
ﻣﺤﺮك ٢: ﺣﺮﻛﺖ
ﻣﻦ ﺳﻌﻲ ﻛﺮدم ﺣﺲ ﺣﺮﻛﺖ را در ﻋﻨﻜﺒﻮت اﻟﻘﺎ ﻛﻨﻢ. اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻬﺎرت ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻦ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ارﺗﻘﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد.
ﻣﺤﺮك ٣: ﻣﺮدم
ﺑﺪن و دﺳﺖ ﻣﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻢ روﺷﻦ و ﻣﺸﺨﺺ. ﻣﺤﺮك ٤: ﺣﻴﻮاﻧﺎت
در اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﻚ ﻋﻨﻜﺒﻮت ﺑﺰرگ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﻦ از آن ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده ام.
ﻋﻨﻜﺒﻮتﻫﺎ در زﻣﺮه ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، ﺷﻜﻞ ﻣﻨﺤﺼﺮﺑﻔﺮدي دارﻧﺪ. ﻳﻌﻨﻲ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت دﻳﮕﺮ را ﻧﺪاﺷﺘﻪ، و در ﻳﻚ ﻧﮕﺎه ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻐﺰ ﺷﻤﺎ ﻋﻨﻜﺒﻮت را ﺟﺰو ﺣﻴﻮاﻧﺎت دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻧﻜﻨﺪ.
ﻣﺤﺮك ٥: ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻲ
ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻜﺒﻮت اﺷﺎره و ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻢ.
ﻣﺤﺮك ٦: ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ ﺑﺎﻻ
ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻋﻨﻜﺒﻮت را ﺟﺰو ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻧﻴﺎورﻳﺪ، اﻣﺎ ﻗﻄﻌﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﻐﺰ ﺷﻤﺎ ﺷﻜﻞ آن را ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد.
ﻣﺤﺮك ٧: ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺑﻮدن.
ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﻫﻴﭻ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲﻧﺪارد. اﻣﺎ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﺎر ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ اش ﻧﺎﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ، ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎزﮔﻲ و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺑﻮد را اﻟﻘﺎ ﻛﻨﺪ.
ﻣﺤﺮك ٨: ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﻮد
ﭼﻬﺮه ﻣﻦ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﻘﺎﺑﻞ اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ دﺳﺖ راﺳﺖ در ﺣﺎل اﺷﺎره ﻛﺮدن ﻫﺴﺘﻢ. اﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﻨﺪي ﺗﻌﺎﻣﻼت ذﻫﻨﻲ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﺪ. ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺧﻮد را ﺟﺎي ﻣﻦ ﺑﮕﺬارﻳﺪ.
ﻣﺤﺮك ٩: ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻫﺪف
ﺷﻤﺎ ﭘﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﺧﻮاﻧﺪه اﻳﺪ، ﭘﺲ داراي ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻫﺴﺘﻴﺪ. اﻳﻦ ﻳﻚ ﺣﻘﻪ ﺑﻮد!
ﻣﺴﺎئل ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ
ﭘﺲ ﻫﺮوﻗﺖ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺗﻮﺟﻬﻲ را ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻴﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺼﻮﻳﺮي را ﺑﺎﻻي ﺗﻤﺎﻣﻲﻣﻮارد ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺧﻮد ﻗﺮار دﻫﻴﺪ.
اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ ﺷﻮﺧﻲ ﻛﺮدم!..
ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﺎده ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺤﺮك اﺷﺎره ﺷﺪه در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﺪ. ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺪي، اﻣﺎ ﻧﻪ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ.
وﻗﺘﻲ ﻣﺤﺮكﻫﺎ را ﺑﻴﺶ از ﻣﻴﺰان ﻻزم ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ، ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺻﻔﺖ را ﻧﺎﺑﻮد ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد: ﻫﺮﭼﻪ ﺳﺎده ﺗﺮ، ﺑﻬﺘﺮ.
مطالب زیر را از دست ندهید
بهینه سایزی نرخ تبدیل
روان شناسی طراحی سایت
روان شناسی رسانه های اجتماعی
روانشناسی انتخاب
روانشناسی بازاریابی محتوا
دیدگاهتان را بنویسید